Son günlerde Orta Doğu, tarihin en sıcak gecelerinden birini yaşarken, bölgedeki tansiyon tırmanmaya devam ediyor. İsrail’in Lübnan’a yönelik kara saldırısına odaklanan uluslararası kamuoyu, İran’ın gerçekleştirdiği beklenmedik füze saldırısıyla sarsıldı. İran’dan fırlatılan balistik füzeler İsrail hava sahasına hızla ulaşarak ülkenin birçok noktasında sirenlerin çalmasına ve binlerce kişinin sığınaklara inmesine neden oldu.
ABD’NİN ÖNCEDEN BİLGİLENDİRMESİ
Bu saldırı dünya kamuoyunu şaşırtmış olsa da ABD medyasında yer alan bazı açıklamalar, saldırıdan önce dikkat çekici sinyaller veriyordu. İran’ın İsrail’e yönelik balistik füze saldırısı hazırlığında olduğu bilgisinin ABD tarafından medyaya sızdırılması, bu saldırının önceden tahmin edildiğinin bir göstergesiydi. Hatta bu bilginin İsrail’e önceden verilmiş olması da muhtemel.
İran’ın fırlattığı füze sayısı çeşitli kaynaklarda farklılık gösterse de genel olarak 200 civarında füzenin ateşlendiği belirtiliyor. Bu füzelerin büyük bir kısmı İsrail’in hava savunma sistemleri tarafından engellense de bazıları stratejik tesislere ve şehirlere isabet etti. İran kaynaklarına göre, İsrail’in önemli askeri üslerinden biri olan Nevatim Hava Üssü ile bir doğalgaz tesisi vuruldu. İsrail ise bu iddiaları yalanladı ve kesin bir sonuç için uydu görüntülerinin beklenmesi gerektiğini ifade etti.
ABD’NİN HAVA SAVUNMA DESTEĞİ
İran’ın fırlattığı füzelerin çoğu ABD hava savunma sistemleri tarafından havadayken etkisiz hale getirildi. Irak ve Ürdün’de konuşlu ABD bataryaları ve hava unsurları etkin bir şekilde devreye girerek İsrail’i koruma altına aldı. ABD donanması da bu operasyona dahil olarak bölgedeki füze savunma kabiliyetlerini artırdı. İsrail’in hava savunma sistemleri arasında Demir Kubbe, Arrow ve Davud’un Sapanı gibi katmanlı sistemler yer alıyor, ancak İran’ın bu kez balistik füzeler kullanması, bu sistemlerin sınırlarını zorladı.
İsrail’in balistik füze savunma sistemi, ABD’nin de desteğiyle önemli bir başarı elde etse de tüm füzelerin durdurulabildiği söylenemez. Arrow ve Patriot gibi sistemlerin balistik füzelere karşı başarı oranlarının %40 ila %60 arasında olduğu biliniyor. İsrail’in hava savunma stratejisi, can kaybı ya da stratejik tesislerin zarar görmemesi üzerine kurulmuş durumda. İran’ın bu saldırısında hem yerleşim yerlerine hem de stratejik tesislere isabet eden füzeler bulunuyor.
İran’ın bu saldırıda kullandığı füzeler arasında, menzili 1600 km olan ve 500 kg harp başlığı taşıyan Hayber Şekan füzesi dikkat çekti. Bu füzenin katı yakıtla çalışan orta menzilli bir balistik füze olduğu ve İsrail’in savunma sistemlerine ciddi bir meydan okuma oluşturduğu belirtiliyor. İran’ın elinde farklı füze türleri bulunmasına rağmen, bunları etkin bir şekilde kullanmanın teknik ve stratejik zorluklar içerdiği vurgulanıyor.
BÖLGESEL DENGELER VE TÜRKİYE’NİN DURUMU
Bu gelişmeler, Orta Doğu’da İran’ın etkinliğinin ciddi bir tehdit altında olduğunu ve Tahran’ın bu duruma karşılık vermek zorunda kaldığını gösteriyor. Saldırının ardından İran’ın uzun süredir inşa ettiği bölgesel stratejinin darbe aldığını söylemek mümkün. Türkiye ise son yıllarda füze ve elektronik harp teknolojilerine yaptığı yatırımlarla bu tehditlere karşı hazırlıklı olma yolunda önemli adımlar attı. Uzmanlar, Türkiye’nin balistik füze üretim kapasitesini hızla artırması gerektiğini vurguluyor.
Orta Doğu’da artan gerilim, bölgedeki tüm ülkeler için stratejik savunma ve güvenlik politikalarının yeniden gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor. Türkiye de bu süreçte bölgesel dengeleri koruma ve kendi güvenliğini sağlama konusunda adımlarını hızlandırıyor.
Fatma TECİRLİ
