Sağlık Bakanlığı, yönetmeliğin amacı olarak yanıltıcı reklamlara son vermek, hasta haklarını ve kamu sağlığını korumak ile tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini ilkelere bağlamak olduğunu duyurdu. Yönetmelik hekimlerden özel sağlık kuruluşlarına, uluslararası sağlık turizmi aracılarına kadar geniş bir kesimi kapsıyor.
Yönetmeliğe göre hasta veya yakınlarının teşekkür ve memnuniyet ifadelerinin reklam amaçlı kullanılması yasaklandı. Sosyal medya ve diğer dijital mecralarda yayımlanan öncesi-sonrası fotoğrafları ile ameliyat görüntüleri hakkında sıkı kurallar getirildi; bu tür görsellerin kullanıcı etkileşimlerine (yorum, beğeni, yeniden paylaşım vb.) açık olarak paylaşılması zorunlu olarak sınırlandırıldı. Kurallara uymayan paylaşım ve içeriklerden ilgili sağlık tesisi veya hekim sorumlu tutulacak.
Görsel içeriklerin kullanımı için hastadan ya da yasal temsilcisinden yazılı onam alınması, hastanın paylaşılacak görseli önceden görme ve iznini her zaman geri çekebilme hakkına sahip olması şartları yönetmelikte yer aldı. Ayrıca görseller üzerinde yanıltıcı dijital değişiklik, makyaj veya ameliyat anı görüntülerinin paylaşılması açıkça yasaklandı. Yurt içi tanıtımlarda yer alan görsellerde “Her cerrahi veya girişimsel işlemde sonuçlar kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. İşlem öncesinde hekiminizden detaylı görüş almanız önerilir” ibaresinin bulundurulması zorunlu kılındı.
Ücret, indirim, kampanya, promosyon, çekiliş veya hediye gibi pazarlama unsurlarının tanıtım ve bilgilendirme materyallerinde yer alması tamamen yasaklandı. Bu düzenlemeyle sağlık hizmetlerinin ticari pazarlama araçlarına dönüştürülmesinin engellenmesi hedefleniyor.
Uluslararası sağlık turizmi faaliyetlerine yönelik ayrı hükümler getirildi. Yetki belgesine sahip kuruluşlar, Türkiye’deki vatandaşlara yönelik olmamak kaydıyla yurt dışına yönelik ayrı internet siteleri ve sosyal medya hesapları üzerinden tanıtım yapabilecek; bu platformlarda Türkçe dışındaki dillerde hasta hikâyelerine ve sponsorluk içeriklerine sınırlı istisnalar tanındı. Yurt dışı tanıtımlarda rekabetçi fiyat ve kampanya duyurularına izin verilirken, tüm uluslararası tanıtımlarda “HealthTürkiye” logosunun kullanılması zorunlu hale getirildi.
Denetim mekanizmaları da güçlendirildi. İl sağlık müdürlükleri bünyesinde “Sağlıkta Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri İl Değerlendirme Komisyonları” kurulacak; yönetmelik hükümlerine uymayan kuruluşlara idari para cezaları uygulanacak. Hekimler ve sağlık personeli hakkında meslek kuruluşlarına ve görev yaptıkları kurumlara disiplin başvurusu yapılabilecek. İnsan sağlığını tehlikeye düşüren veya tanı-tedavi sürecini olumsuz etkileyen internet içerikleri için erişim engeli ve gerektiğinde Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusu talep edilebilecek.
Tayyibe Duygu SAÇAR
