Plastik üretimi 1950’den bu yana hızla artarak 200 kat büyüdü. Günümüzde yılda yaklaşık 1 milyar ton plastik üretiliyor ve bu plastiğin büyük kısmı tek kullanımlık ürünlerde kullanılıyor. Ancak, üretilen plastiğin sadece yüzde 10’u geri dönüştürülebiliyor; geriye kalan büyük bölüm ise çevreye yayılıyor.
Plastiklerin üretiminden atık haline gelmesine kadar olan süreçte, toksik kimyasallar insan sağlığına zarar veriyor. Mikroplastikler su, hava ve yiyeceklerle insan vücuduna girerek kan, beyin, anne sütü, plasenta ve kemik iliği gibi kritik bölgelere ulaşabiliyor. Bu durum, özellikle bebekler, çocuklar ve fetüsler için ciddi sağlık riskleri oluşturuyor.
Plastik üretimi fosil yakıt kaynaklı olduğundan iklim krizine de katkıda bulunuyor. Yıllık yaklaşık 2 milyar ton karbondioksit eşdeğeri sera gazı salınımı, plastik üretiminin iklim üzerindeki etkisini gösteriyor. Ayrıca atık plastiklerin büyük kısmı açık alanda yakılarak hava kirliliğini artırıyor.
Dünya genelinde plastik kirliliğiyle mücadele için ülkeler arasında bir küresel anlaşma yapılması planlanıyor ancak bu görüşmeler, bazı ülkeler arasındaki çıkar çatışmaları nedeniyle zor ilerliyor.
Plastik kirliliğinin neden olduğu sağlık sorunları ve çevresel etkiler göz önünde bulundurulduğunda, plastik kullanımını azaltmaya yönelik somut adımların atılması gerekliliği giderek daha fazla öne çıkıyor.
Arife SALMAN
