Cumhuriyet tarihinin en büyük enerji keşiflerinden biri, Karadeniz’deki Göktepe-3 kuyusunda gerçekleştirilen sondaj çalışmalarıyla elde edildi. Abdülhamid Han Sondaj Gemisi tarafından yürütülen faaliyetlerde 75 milyar metreküp büyüklüğünde yeni bir doğal gaz rezervi keşfedildi. Keşfin ekonomik değerinin yaklaşık 30 milyar dolar olduğu belirtiliyor.
Sondaj faaliyetlerinde kullanılan teknolojik altyapı, keşfe giden yolda önemli rol oynadı. Bu süreçte yerli ve milli imkanlarla geliştirilen insansız sualtı robotu Kaşif, kritik görevleri başarıyla yerine getirerek sürecin görünmeyen fakat etkili bileşenlerinden biri oldu.
Kaşif, Türk savunma sanayi firması Armelsan tarafından geliştirildi. İlk olarak 2020 yılında kullanılmaya başlanan Kaşif, bugüne kadar Türkiye’nin farklı sondaj gemilerinde çeşitli görevlerde yer aldı. Su altında kesme, temizleme, conta değiştirme ve kuyunun yalıtılması gibi hassas işlemleri yürüten robot, 3 bin metre derinliğe kadar operasyon yapabilme kapasitesine sahip.
Sondaj bölgelerinde farklı coğrafi koşullara uygun olarak geliştirilen Kaşif, her yeni modelde daha gelişmiş özelliklerle donatılıyor. Mevcut durumda kullanılan Kaşif XL modelinin motor sayısı artırıldı, hidrolik kapasitesi geliştirildi. Yeni hedef, 4 bin metre derinliğe inebilecek bir üst modelin üretilmesi.
Kaşif’in yalnızca doğal gaz ve petrol sondajlarında değil, deniz altı rüzgar enerjisi altyapıları gibi farklı alanlarda da kullanılabileceği belirtiliyor. Armelsan, Kaşif’in ihracat potansiyelini artırmak için başta Azerbaycan ve Hazar bölgesi olmak üzere çeşitli ülkelerle görüşmeler yürütüyor. Körfez ülkelerinin de projeye yoğun ilgi gösterdiği ifade ediliyor.
Enerji alanında yürütülen bu çalışmalar, Türkiye’nin teknolojik bağımsızlık hedefleri doğrultusunda yerli üretimin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Fatma TECİRLİ
