Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bilim insanları, fare beyninin görsel korteksini taklit eden bir yapay zekâ modeli geliştirdi. Nature dergisinde yayımlanan bu çalışma, farelerin film klipleri izlerken kaydedilen nöral aktivitelerden yararlanarak, beynin görsel uyarılara nasıl tepki verdiğini doğru bir şekilde tahmin edebilen bir dijital ikiz ortaya koydu.
Bu dijital ikiz, fare beyninin sanal bir versiyonunu oluşturuyor ve araştırmacıların beyin işleyişini daha hızlı incelemesini sağlıyor. Prof. Andreas Tolias, bu modelle çok daha fazla deney yapılabileceğini ve elde edilen en iyi sonuçların gerçek fare beyninde test edilebileceğini belirtiyor. Bu sayede, yıllar süren deneyler saatler içinde tamamlanabilecek ve beyin araştırmalarında önemli bir hız kazanılacak.
Modelin eğitimi için farelere aksiyon filmleri, özellikle de Mad Max gibi hareketli sahneler izletildi. Farelerin düşük çözünürlüklü görme yeteneği, hareketli görüntülerle uyumlu olduğundan, bu sahneler beyin aktivitelerinin kaydedilmesinde kullanıldı. 900 dakika boyunca elde edilen beyin aktivitesi verisiyle eğitilen model, her fareye özgü şekilde özelleştirilebiliyor.
SIRADAKİ HEDEF İNSAN BEYNİ
Bu dijital ikiz, yalnızca eğitim verilerine dayalı olarak çalışmakla kalmayıp, yeni görsel uyarılara da genelleme yapabiliyor. Model, nöronların anatomik yapısını ve birbirleriyle nasıl bağlantı kurduklarını tahmin edebiliyor. Yapılan tahminler, elektron mikroskobu görüntüleriyle doğrulandı. Ayrıca, dijital ikiz, nöronların aynı görsel uyarıya tepki veren nöronlarla bağ kurmayı tercih ettiklerini de ortaya koydu.
Araştırma ekibi, bu modeli diğer beyin bölgeleri ve primatlarda da uygulamayı planlıyor. Prof. Tolias, “İnsan beyninin bazı bölgelerinin dijital ikizlerini oluşturmak mümkün olabilir” diyerek, bu alandaki çalışmaların insan beynini de simüle etme hedefiyle devam edeceğini belirtti.
Tayyibe Duygu Saçar
