Bilge Kağan ve Kül Tigin yazıtlarında adı geçen Dokuz Oğuzlara ait olduğu değerlendirilen bu antik yerleşim, Göktürkler dönemi Türk tarihine ışık tutan önemli bulgular içeriyor. Kazılar, İKÇÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi’nden akademisyenler ile Moğol araştırmacıların katılımıyla ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) desteğiyle sürdürülüyor.
Kazı çalışmaları, Tuul Nehri’nin iki yakasında ve çevresindeki Mayhan, Tömst ve Agit dağlarını kapsayan yaklaşık 100 kilometrekarelik alanda yürütülüyor. Ekipte arkeologlar, sanat tarihçileri, botanik uzmanları, paleograflar ve sondaj ekipleri yer alıyor. Bölgede kurulan geçici laboratuvar sayesinde çıkarılan arkeolojik bulgular yerinde inceleniyor.
Bu yılki çalışmalarda, antik dönemde altın ve bakır işçiliğinin yapıldığı atölye kalıntıları ile maden çukurları tespit edildi. Elde edilen veriler, kentin ekonomisinin madenciliğe dayandığını ortaya koydu. Ayrıca şehir mimarisiyle ilgili yürütülen araştırmalarda saray yapısı olduğu düşünülen kalıntılar da inceleniyor.
Togu Balık kentinin, geçen yıl yapılan değerlendirmeler sonucunda Dokuz Oğuzlar’ın yaşadığı ve Göktürklerle mücadele ettikleri önemli yerleşimlerden biri olduğu bilimsel bulgularla doğrulanmıştı. Devam eden kazılar, erken dönem Türk tarihi ve kültürü hakkında yeni bilgiler sağlamaya devam ediyor.
Tayyibe Duygu SAÇAR