Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen 9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi tamamlandı. Zorlu koşullarda 34 gün süren bilimsel araştırmaların ardından, 20 kişilik ekip Türkiye’ye dönüş yaptı.
6 Şubat’ta İstanbul Havalimanı’ndan hareket eden ekip, Brezilya ve Şili üzerinden 60 saatlik uzun bir yolculuk sonunda Antarktika’ya ulaştı. Horseshoe Adası’nda bilimsel çalışmalarını tamamlayan araştırmacılar, Türkiye’nin yurt dışındaki önemli bilim üslerinden biri olan Dismal Adası’ndaki GNSS (Küresel Konumlama Uydu Sistemi) istasyonunun bakım çalışmalarını gerçekleştirdi.
Bilim insanları, fırtınalı ve dalgalı deniz koşullarında Adelaide Adası, Grandidier Kanalı, Penola Boğazı ve Le Maire Kanalı üzerinden Deception Adası’na, oradan da King George Adası’na ulaştı. Ancak hava şartlarının olumsuz seyretmesi nedeniyle, ekip bir ay boyunca Şili bayraklı Betanzos gemisinde beklemek zorunda kaldı. Bu süre zarfında projeler için son hazırlıklar yapıldı ve elde edilen örnekler muhafaza edildi.
BİLİMSEL ÇALIŞMALAR VE YENİ KEŞİFLER
Bu yılki seferde, “Ulusal Kutup Bilim Stratejisi” doğrultusunda 19 farklı bilimsel proje hayata geçirildi. Küresel iklim değişikliği, tehdit altındaki ekosistemler, insan etkileri, uzaya bakış ve tarihsel analizler gibi beş ana tema çerçevesinde çalışmalar yürütüldü.
Antarktika’daki araştırmalar kapsamında:
● Yeni batimetri haritaları üretildi,
● Yakın uzay gözlem istasyonları kuruldu,
● Jeodezik istasyonlardan veri toplandı,
● Kutup ekosistemi, kirlilik ve canlı yaşamı incelendi,
● Meteorolojik ölçümler ve sucul ekosistem analizleri yapıldı.
Seferde ayrıca, Antarktika’daki buzul erimeleriyle ilgili önemli gözlemler gerçekleştirildi. Bilim insanları, bazı bölgelerde önceden mevcut olan buzulların tamamen eridiğini ve iklim değişikliğinin etkilerinin daha belirgin hale geldiğini raporladı.
GENÇ BİLİM İNSANLARINA FIRSAT
Seferde bilim insanlarının yanı sıra üç lise öğrencisi de yer aldı. TÜBİTAK’ın Kutup Araştırmaları Yarışması’nda derece elde eden öğrenciler, kazandıkları başarıyla Antarktika’ya gitme hakkı kazandı. Genç araştırmacılar, orada projelerini gerçekleştirerek bilimsel deneyimler kazandı.
Uzun yolculuğun ardından ekip, King George Adası’ndan Şili Punta Arenas’a uçtu ve ardından toplam 14 bin 700 kilometrelik bir yolculuk ile İstanbul’a ulaştı. Bilim insanları İstanbul Havalimanı’nda İTÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Mandal, yetkililer ve yakınları tarafından karşılandı. Bazı ailelerin evcil hayvanlarını da karşılama için getirdiği görüldü.
YETKİLİLERDEN AÇIKLAMALAR
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Türk bilim insanları, Antarktika’nın zorlu koşullarında 19 farklı projeyi başarıyla tamamladı. Bu çalışmalar, küresel bilim dünyasına önemli katkılar sunacak ve ülkemizin bilim diplomasisindeki yerini güçlendirecek” ifadelerini kullandı.
Sefer Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Antarktika’da yapılan araştırmaların önemine vurgu yaparak, “Bu yıl da çok önemli veriler topladık. Buzulların erimesiyle ilgili çarpıcı gözlemler gerçekleştirdik. Toplanan örnekler laboratuvarlarda analiz edilecek ve bilim dünyasına sunulacak” dedi.
Sefer Lideri Prof. Dr. Hasan Hakan Yavaşoğlu ise yeni tür keşifleri, gen analizleri ve yakın uzay gözlemleri gibi birçok alanda bilimsel veri toplandığını belirterek, “Bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz seferler sonucunda 250’den fazla bilimsel yayın ürettik. Türkiye’nin kutup araştırmalarındaki etkin rolü giderek artıyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin bilim insanları, Antarktika’daki öncü araştırmalarını sürdürerek, küresel bilim dünyasına katkı sağlamaya devam edecek.
Fatma TECİRLİ
