Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, 15 Mart 1985’te aldığı kararla “Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi”ni ilan etmişti. Bu tarih, dünya genelinde ve Türkiye’de “Tüketici Hakları Günü” olarak kutlanırken, 15-21 Mart arası ise “Tüketiciyi Koruma Haftası” kapsamında değerlendiriliyor.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda yer alan sosyal adalet ilkesi gereği tüketici hakları önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Anayasanın 172. maddesi, devletin tüketiciyi koruyucu ve bilinçlendirici tedbirler almasını, aynı zamanda tüketicilerin kendilerini koruyacak girişimlerde bulunmalarını teşvik etmesini öngörüyor.
TÜKETİCİ KİMDİR VE HAKLARI NELER?
Tüketici, bir mal veya hizmeti satın alan, kiralayan ya da herhangi bir şekilde kullanan kişilere deniliyor. Günlük hayatta yapılan tüm alışverişler, konaklama hizmetleri veya yeme içme gibi harcamalar tüketici kapsamına giriyor. Türkiye’de tüm tüketiciler, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile güvence altına alınmış durumda.
Bu yıl da Ticaret Bakanlığı tarafından çeşitli etkinliklerle tüketici hakları konusunda farkındalık oluşturulması hedefleniyor. Uzmanlar, bilinçli tüketici olmanın önemine vurgu yaparak, her vatandaşın sahip olduğu dokuz temel hakkı bilmesi gerektiğini belirtiyor.
TÜKETİCİLERİN 9 TEMEL HAKKI
· Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı
· Sağlık ve güvenlik hakkı
· Bilgi edinme hakkı
· Eğitilme hakkı
· Zararların giderilmesi hakkı
· Ekonomik çıkarların korunması hakkı
· Seçme hakkı
· Temsil edilme hakkı
· Sağlıklı çevrede yaşama hakkı
Bu haklar sayesinde tüketiciler, temel ihtiyaçlarının karşılanmasını talep edebilir, ürün ve hizmetler hakkında yeterli bilgi edinebilir, mağduriyet yaşadıklarında zararlarının giderilmesini isteyebilir. Aynı zamanda örgütlenerek seslerini duyurma ve temsil edilme hakkına da sahiptirler.
Arife Salman
