Uzun yıllardır Konya’da Ahmet Efendi aktarını işleten Talha Memiş aktarlık mesleğiyle ilgili sorularımızı cevapladı. Güler yüzlü ve sıcak kanlı Konya esnaflarından birisi olan Memiş bizi çok iyi karşıladı. Bütün sorularımıza içtenlikle cevap verdi. İşte o sorular ve cevapları:
- Aktar ne demek? Bu işe girmeye nasıl karar verdiniz?
Aktar Arapça kökenli bir kelimedir, güzel koku satan anlamına gelmektedir. Ama biz daha çok kültürel olarak bitkilerin aynı zamanda baharatların birleşimini satan kişiye denir diyebiliriz.
Daha öncesinde dedemin ve anneannemin bitkiler ile yakınlığı vardı onların gösterdikleriyle birlikte kendimi geliştirdim. Üniversite zamanında da çok ilaç kullanabilen biri değildim, bitkilerin kendime faydası olduğunu görünce bu sefer diğer insanlar neden faydası olmasın dedim. Hem gelir sağlayıp hem de diğer insanlara faydalı olmanın mutluluk vereceğini düşündüm.
- Bitkileri ve baharatları karıştırmak için alınan bir ders var mı? Bilgilerinizi nasıl öğrendiniz?
Tabii ki ders aldım. Dediğim gibi öncesinde aile büyüklerimden almış olduğum dersler vardı. Onun haricinde bu işin çeşitli kursları var profesörler tarafından verilmekte olan bu kurslar aracılığıyla da dersler aldım.
- Aktar olmak için belediyeden izin almak gerekiyor mu? Ustalık belgesi var mı?
Belediyelerden izin almaktan daha çok ustalık belgesi gerekiyor. Yani el almak gibi. Bu işin üniversitelerde bölümleri var bu bölümlerden mezun olmak gerekiyor.
- Yurtiçinden temin edilebilen bitki ve baharatlara ulaşım kolaydır ama yurtdışından gelenler için nasıl bir yol izliyorsunuz?
Bu bitkilerin teminini toptan alım yapan yurtdışından ithal olarak getiren büyük toptancılardan alıyoruz.
- Aktar olmanın zorlukları var mı? Varsa nedir?
Tabii ki her işte gibi bu işin de zorlukları var. İlaç sektöründen hızlı elde edilebileceği verileri vardır. Mesela hastalıkları çabuk iyileştirir. Ama bizde iyileşmek biraz zaman alır. O yüzden müşterilerin daha çok sabır konusunda zorluklarını yaşıyoruz. Örnek veriyorum eklem rahatsızlığı hızlı sonuç gösteren bir hastalık değildir. Ama müşteri bir hafta sonra eklem ağrılarım hala geçmedi tarzında söylemlerde bulunabiliyor.
- Dükkanınızda yaklaşık olarak kaç çeşit bitki ve baharat bulunuyor?
Buna net bir cevap veremem ama tahminimi soracak olursanız binden fazla ürünümüz vardır.
- Kış aylarında grip gibi hastalıkları artıyor. Bunun önüne geçmek için önerdiğiniz bir karışım var mı?
Bir kere kesinlikle herkesin sabahları kalkarken bir çay kaşığı zencefil bir çay kaşığı zerdeçal çörekotu -dövülmüş çörekotu olmayacak- çiğnenecek bir de toz kekik katarak güne başlayabilirler. Bunların hepsinin ayrı ayrı özelliği var, içerisinde sayısızca özellikle antikansorojendir ve insanların bağışıklığını güçlendirir, aynı zamanda metobolizmayı dengeye sokar, hızlandırır, tahmin edemeyeceğiniz hastalıkların önüne geçer.
- Covid-19 ve varyantlarını rahat geçirebilmek daha çabuk atlatabilmek için bir öneriniz var mı?
Var, özellikle uduhindi ve karamürver bu işin özellikle Covid-19 kısmında önemlidir. İnsanlar daha önce uduhindi ve karamürveri bilmiyordu. Mesela karamürver özellikle C vitamini olarak inanılmazdır. İkincisi uduhindi hücre yenileyicidir. Aklınıza ne geliyorsa saçınızdan ayak tırnağınıza kadar her noktaya temas edebilen bir bitkidir. Uduhindinin gerek yağı gerek tozu kesinlikle kullanılmalıdır. Bazı demirbaş bitkiler vardır. Bunlar; zencefil ve zerdeçaldır. Benim takviye besin verdiğim çoğu insan da çok şükür güzel bir şekilde Covid-19 geçirdi.
- Pandemi döneminde yapılan kapanmalar ve kısıtlamalar işinizi nasıl etkiledi? Pandemiden önce nasıldı?
Pandemi öncesinde daha iyiydi tabii ki ama özellikle sokağa çıkma yasağı bizi tabii ki çok fazla etkiledi. Açma ihtimalimiz vardı, kuruyemiş ruhsatımız da olduğu için ama diğer türlü insanlar genelde ya kapalı zannediyorlardı ya da sokağa zaten çıkamadıkları için ister istemez bizi de etkiledi.
- Son olarak bu mesleği yapmak isteyen insanlara ne önersiniz?
Bu mesleği yapmak isteyen insanlara bu meslekte şimdi burası bakkal gibi bir yer değil burası ne burası aktar insanlar bakkala girdikleri zaman ne alacaklarını bilir ama aktarda bilmez. O yüzden aktarlar ne verirse aktarlar onu alır. Daha fazla gelir elde etmek için insanları kullananlar var. Ya insanlar sadece ne ihtiyacı varsa onları verin fazla verip günü kurtarıp küçük hesaplar yapmasınlar. Mesela ben bunu istiyorum. Bir kere insanların evdeki imkânları değerlendirebildikleri çok şey var kesinlikle bunlara yönelsinler. Hani müşterinin evinde örnek veriyorum zencefil var o müşteriye bir daha zencefil verme, niye veriyorsun ki günü kurtarın kısaca. Ama diğer taraftan hem evdeki imkanlarla mesela şöyle covid19 için elma sirkesi çok inanılmaz bir şeydir. Bunları sen aktar olarak biliyorsun ama müşteri bilmiyor. İşimiz biraz da vicdani iştir. Ben bu işi yapacak olan insanların öncelikle vicdan sahibi olmasını istiyorum. Gelip de her insanı binlik 2 binlik etmenin lüzumu yok, neyse onu vermelisiniz. Fazla fiyat değil fazla ürün değil, fazla ürün o insanı daha iyi yapmayacak sadece dozunda olan şey insanı iyi yapacak. O yüzden bu işi yapan ya da yapmak isteyen insanlardan tek istediğim vicdanlı olmaları, müşteri olarak gelen sizde olabilirsiniz sizin akrabanız da annenizde olabilir o yüzden vicdanlı olunması çok önemlidir.
MUHABİR: AHMET FURKAN ÖZLER
EDİTÖR: ALİ HÜSEYİN ŞİMŞEK, FATİH UĞURLU
