Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini Amasya’dan sonra 27 Haziran 1919’da “güvenilir kent” olarak gördüğü Sivas’a taşıdı. Burada yapılan ilk toplantılarda milli bir kongrenin toplanmasına karar verildi. Erzurum Kongresi’nin ardından 2 Eylül 1919’da yeniden Sivas’a gelen Mustafa Kemal, 18 Aralık 1919’a kadar şehirde kalarak milli mücadelenin merkezini buradan yönetti.
4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00’te, bugün Atatürk ve Kongre Müzesi olarak kullanılan binada başlayan kongre, yedi gün süren çalışmalardan sonra 11 Eylül 1919’da sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla sona erdi.
Kongrede Alınan Önemli Kararlar
• Millî sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür.
• Millî gücü etkin, millî egemenliği hâkim kılmak şarttır.
• Manda ve himaye kabul edilemez.
• Türk ülkesini parçalamaya yönelik her türlü girişim (Ermenilik ve Rumluk iddiaları) reddedilir.
• Hıristiyan azınlıklara ayrıcalık tanınamaz.
• Mebusan Meclisi’nin bir an önce toplanması gerekir.
Sivas Kongresi, alınan bu kararlarla Türk milletinin bağımsızlık azmini ortaya koymuş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı en önemli tarihi dönemeçlerden biri olmuştur.
Arife SALMAN