Türkiye’nin 2017 yılında başlattığı Sıfır Atık Hareketi, kısa sürede ulusal sınırları aşarak uluslararası düzeyde geniş yankı uyandırdı. İstanbul’da düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu’nda, hareketin 193 ülkede uygulandığı ve birçok ülke tarafından benimsendiği açıklandı.
Forum, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), UN-Habitat ve Türkiye’nin ilgili bakanlıklarının iş birliğiyle gerçekleştirildi. 108 ülkeden temsilcilerin ve 25 ülkenin bakanlıklarının katılımıyla gerçekleşen organizasyon, çevre koruma ve sürdürülebilirlik alanında küresel iş birliğini güçlendirmeyi amaçladı.
Forumda konuşan Bakan Yumaklı, Sıfır Atık Hareketi’nin yalnızca bir atık yönetimi programı olmadığını belirterek, “Bu hareket, kaynaklara, emeğe ve yaşama saygının evrensel bir ifadesidir.” dedi. Yumaklı, sürdürülebilir bir gelecek için davranış ve kültür değişimini hedefleyen hareketin, Türkiye’nin kararlı adımlarıyla önemli başarılar elde ettiğini vurguladı.
Türkiye, 2017 yılında yüzde 13 olan atık geri kazanım oranını 2024 itibarıyla yüzde 36’ya yükseltti. Bu süreçte 74,5 milyon ton atık ekonomiye kazandırıldı ve yaklaşık 256 milyar lira tasarruf sağlandı. Plastik poşetlerin ücretlendirilmesi ve farkındalık çalışmalarıyla plastik tüketiminde de önemli azalmalar kaydedildi. Sistem kapsamına alınan bina ve yerleşke sayısı 200 bini aşarken, 25 milyondan fazla kişiye sıfır atık bilinci kazandırıldı.
Forum kapsamında yayımlanan İstanbul Deklarasyonu ile hareketin kapsamı daha da genişletildi. Buna göre, Sıfır Atık İş Koalisyonu kurulacak ve Birleşmiş Milletler destekli Sıfır Atık Mekanizması, İstanbul merkezli olarak faaliyet gösterecek. Forumun çıktıları, 2026 yılında BM Genel Kurulu’na sunulacak raporun temelini oluşturacak.
Türkiye’nin öncülüğünde şekillenen Sıfır Atık Hareketi, yalnızca Türkiye’nin değil, dünya genelinde çevre politikalarının da yönünü belirliyor. Hareket; kaynakların verimli kullanılması, atıkların azaltılması ve döngüsel ekonominin güçlendirilmesi açısından örnek bir model olarak öne çıkıyor.
Elif SAĞLAM
