Havaların ısınmasıyla daha da ilgi gören turizm, akıllara sağlık turizmini de beraberinde getirdi. Türkiye’de ve tüm dünyada ağırlıklı turizm türü klasik tatil turizmi anlayışına dayanan kitlesel turizmdir.
Turizm sektörü geçmişten günümüze hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler tarafından yoğun şekilde ilgi görme özelliğini hâlâ korumaktadır. Bunun en önemli nedeni ise, dünya genelinden en hızlı gelişen sektörlerden biri olmasıdır. Dünyada yükselen refah düzeyine paralel olarak seyahate ayrılan gelirin ve ulaşım olanaklarının artması sonucu büyüyen uluslararası turizm pazarından en yüksek payı almak için turist çeken ülkeler arasındaki rekabet giderek artmaktadır. Dünyanın dört bir yanından milyonlarca hasta her yıl, sağlığına kavuşmak için başka ülkelere gitmekte, bu yönelim de sağlık turizmi sektörünü oluşturmaktadır. Sağlık turizmi, alternatif turizm içinde sosyal, stratejik ve ekonomik getirisi itibarıyla en önemlilerindendir.
Bunlar; Yalnızca turist, tatilde tedavi edilen turist, tatil ve tedavi amaçlı turistler, tatil yapan hastalar ve yalnızca hastalardır. Her grup için sunulacak hizmet türü ve pazar stratejileri farklıdır. Medikal turizm pazarının bir diğer önemli unsuru da doktorların tedavi amaçlı yaptıkları seyahatlerdir. Buradaki turizmin ilginç yönü turistlerin doktor olmaları ve bölge halkını tedavi etmeleridir. Bu doktorların 2 temel amacı vardır; bunlardan birincisi araştırma amaçlı da olsa yöre halkına sağlık hizmeti vermek, ikincisi de bölgede turist olarak bir tür macera turlarına katılmaktır.
Dünyada medikal turizm ve ekonomik boyutlarına gelecek olursak; Medikal turizm, insanların kendi ülkelerindeki yüksek tedavi giderleri nedeniyle yabancı ve genelde uzak ülkelere giderek bu ülkelerdeki düşük tedavi giderleri nedeni ile tıbbi tedavi ya da operasyonları bu ülkelerde gerçekleştirmeleri ile oluşan turizm hareketleridir. Medikal turizm için dünyadaki en önemli bölge Asya kıtasıdır. Ülkedeki temel dilin İngilizce olması medikal turizmin gelişmesine çok önemli katkılar sağlar. Turizm endüstrisi ve hastane zincirleri bir anlamda entegre olmuşlardır. Geleneksel turizm de bu haliyle kesinlikle medikal turizmle entegre olmuş durumdadır. Sağlık hizmetlerinin kamu hizmeti olmaktan çıkıp özel sektöre devredilmesi nedeniyle sağlık harcamalarındaki artış sağlık hizmetleri pazarlamasının medikal hizmetler pazarlamasına dönüşmesi etkili olmuştur. Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmeye başlamasıyla da bu alanda önemli bir rekabet doğmuştur.
İnsanların artık beden sağlığına daha fazla önem vermesi ve sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesi kozmetik cerrahi, kaplıcalar, emeklilik toplulukları, fitness merkezleri gibi oluşumlara talep artışına yol açmıştır.
Medikal turizm konusunda seyahat firmalarının devreye girmesi ile bu amaca dönük tur organizasyonları hastaların daha kolay seyahat etmesini sağlar. Medikal turizm dünya genelinde önemli bir dış kaynaktan yararlanma alanı durumuna gelmiştir. Medikal turizmin yararlarının belirlenmesinde tıbbi, ekonomik ve toplumsal ölçütler önemlidir. Yararların belirlenmesinde tıbbi durumun ciddiyeti (zorunlu, acil ya da isteğe bağlı olması gibi), sunulacak sağlık hizmetinin kalitesi de önem arz eder. Ekonomik yararların değerlendirilmesinde kişinin refah düzeyi önem taşır. Toplumsal yararların içinde ele alınan psikolojik faktörler; bekleme süresi, stres ve medikal turizme katılmayı bir tatil olarak değerlendirenler için rahatlamadır. Sosyal faktörler; sağlanan yararların eşit dağılımı, adalet ve refah olarak sıralanır. Medikal turizm kendine özgü birtakım riskleri de içeren ve sorumluluk düzeyi oldukça yüksek bir turizm türüdür. Türkiye’nin sağlık turizmi kapsamında kaplıca, iklim, mağara, deniz, şifalı bitki ve diğer doğal tedavi yöntemlerinin en iyi uygulanabileceği zengin bir potansiyele sahip olması, medikal ve sağlık turizminin diğer turizm türleri ile bütünleşebilmesi ve ortak tur programlarının yapılabilme olanakları ile ülkemizdeki gelişiminin üstünlüklerini bizlere örnekler. Türkiye’de yeni gelişmekte olan ve dünyada da son 10-15 yıldır gelişerek yaygınlık kazanmaya başlayan sağlık turizmi ve tıbbi (medikal) turizm konusunda Türkiye’deki durumun irdelenmesi ve ülke için alternatif gelir kaynağı yaratabilecek bir turizm türü olarak medikal turizmin gelişme olanaklarını araştırmak ise büyük önem arz eder.
Eminenur Bulut
