Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü sahibi, bilim insanı, felsefeci ve yazar Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı, vefatının üçüncü yılında anılıyor. 6 Aralık 2021’de İstanbul’da yaşamını yitiren Duralı, gerek bilimsel çalışmaları gerekse kültür ve felsefe alanındaki derinlemesine analizleri ile Türk düşünce dünyasında önemli bir iz bırakmıştır.
1947 yılında Zonguldak’ın Kozluk ilçesinde dünyaya gelen Prof. Dr. Duralı, babası Sabih Duralı’nın madenlerde elektrik sağlayan santralde müdürlük yapması nedeniyle çocukluğunu Zonguldak’ta geçirdi. Eğitim hayatına köy okulunda başlayan Duralı, çocukluk yıllarında gösterdiği sıradışı özgür ruhu ve meraklı kişiliğiyle dikkat çekti. Ortaokuldan itibaren ilgi duyduğu haritalar ve coğrafya, onun ilerleyen yıllarda felsefeye olan sevgisini de pekiştirdi.
Ankara TED Koleji’ni bitiren Duralı, genç yaşta hayalini kurduğu gemi kaptanlığından vazgeçerek İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü’ne kaydoldu ve 1973 yılında başarıyla mezun oldu. Yüksek öğrenimine devam eden Duralı, biyoloji felsefesi üzerine yaptığı çalışmalarla 1977’de doktor unvanı aldı. Profesörlük unvanını ise 1988’de biyoloji felsefesi üzerine yazdığı tezlerle elde etti.
Duralı’nın akademik kariyeri, Türkiye’deki birçok üniversitede felsefe dersleri vermekle şekillendi. 16 farklı üniversitede felsefe öğretmenliği yaptı ve bilim dünyasına katkılarının yanı sıra, çeşitli dergilere ve medya platformlarına yazılar yazdı. Özellikle, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi ve Viyana Üniversitesi’ndeki misafir öğretim üyeliği dönemlerinde de uluslararası alanda tanınan bir isim haline geldi.
Felsefe tarihinden kültürün temel öğelerine kadar geniş bir yelpazede derinlemesine çalışmalar yürüten Prof. Dr. Duralı, kültürün dil, din ve zanaat gibi üç ana dayanağını vurgulamış, bu anlayışını TRT 2’de yayınlanan “Felsefe Söyleşileri” programında izleyicileriyle paylaşmıştır. Bu programda, Batı ve Doğu düşünce dünyalarının tarihsel gelişimlerini, insanlık tarihindeki kültürel evrimi açık bir dille aktarmıştır.
Duralı, yalnızca bir akademisyen değil, aynı zamanda toplumun düşünsel gelişimine katkıda bulunan bir kültür insanıydı. 2021 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülen Duralı, bilimsel ve kültürel çalışmalarının yanı sıra, insanlık için önemli bir değer taşıyan bir düşünür olarak hatırlanacaktır.
Kanser tedavisi nedeniyle iki kez ameliyat geçiren Prof. Dr. Teoman Duralı, 6 Aralık 2021’de İstanbul’daki evinde hayata gözlerini yumdu. Ardında bıraktığı derin miras ve fikirleriyle Türk felsefe dünyasında unutulmaz bir isim olarak anılmaya devam edecek. Prof. Duralı’nın naaşı, İstanbul Aşiyan Mezarlığı’ndaki aile kabristanına defnedilmiştir.
Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı, yalnızca bir akademisyen değil, aynı zamanda kültürün evrensel gücüne inanan ve insanın düşünsel gelişimine katkı sağlamak için her zaman çaba harcayan bir düşünürdü. Vefatının ardından da adını, eserlerini ve katkılarını hatırlayarak yaşatmaya devam edeceğiz.
Fatma TECİRLİ
