Sıfır Atık Vakfı, yaz aylarında orman yangınlarının artmasında çevreye bırakılan atıkların etkisini gözler önüne seren bir çalışma yayımladı. Vakıf, özellikle cam ve plastik atıkların, sıcak ve kuru hava koşullarında yangınları tetikleyebilecek ciddi riskler barındırdığını vurguladı.
Yapılan açıklamada, güneş ışınlarını mercek etkisiyle yoğunlaştırabilen cam kırıkları ile kolay tutuşan plastik şişelerin, ormanlık alanlarda bırakıldığında büyük tehlikelere yol açtığı belirtildi. Piknik ve kamp alanlarında terk edilen bu atıkların, uzmanlar tarafından “içeride bırakılan bombalar” olarak tanımlandığı aktarıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, 2023 yılında Türkiye’de çıkan 2.309 orman yangınından 512’si doğrudan cam veya plastik atıklardan kaynaklanan ısınma, parlama ya da izmarit gibi etkenlerle başladı. Özellikle yaz aylarında güneş ışığına açık alanlarda bırakılan cam şişeler ve kırıklar, kuru otları tutuşturabilecek kadar enerji yoğunluğu oluşturabiliyor.
ORMAN YANGINLARI, İKLİM KRİZİNİ TETİKLİYOR
Yangınların sadece doğal yaşamı değil, atmosferik dengeyi de tehdit ettiğine dikkat çekildi. 2021’deki büyük yangınlarda yaklaşık 15 milyon ton karbondioksit eşdeğeri salınım gerçekleştiği ve bunun, yangınların iklim krizini nasıl derinleştirdiğini ortaya koyduğu vurgulandı.
Açıklamada, Türkiye’deki orman yangınlarının %98’inin insan kaynaklı olduğu bilgisi de paylaşılarak, bireysel farkındalık ve toplumsal bilinçlenmenin hayati önemde olduğu ifade edildi.
2024’te Türkiye genelinde 3.797 orman yangını meydana geldi ve yaklaşık 27 bin hektar ormanlık alan zarar gördü. 2000-2009 arasında yıllık ortalama 2.091 olan yangın sayısı, 2020-2024 döneminde 2.946’ya yükseldi. En çok yangın çıkan iller arasında Muğla (yıllık ortalama 312), İzmir (282) ve Antalya (223) öne çıktı.
SIFIR ATIK YAKLAŞIMI: ÖNLEYİCİ BİR GÜÇ
Sıfır Atık Vakfı, çevreye bırakılan cam ve plastiklerin sadece doğayı kirletmediğini, aynı zamanda yangınların başlamasını da kolaylaştırdığını belirterek, “Sıfır Atık” sisteminin yangınlarla mücadelede önemli bir strateji olduğunu vurguladı.
Vakfa göre, geri dönüşüm sistemlerinin güçlendirilmesi, ormanlara yakın bölgelerde atık birikiminin engellenmesi ve yerel yönetimlerin bu konuda politika geliştirmesi, yangın riskini ciddi ölçüde azaltabilir.
Açıklamada, bireylerden belediyelere, kamu kurumlarından özel sektöre kadar herkesin yangın riskini azaltmak için sorumluluk taşıdığı hatırlatıldı. Doğaya bırakılan her cam ya da plastik atığın potansiyel bir yangın kaynağı olduğu gerçeğiyle, toplumsal bilinç ve ortak hareket çağrısı yapıldı.
Arife SALMAN
