17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki Marmara Depremi, Türkiye’nin genelinde derin etkiler yarattı. Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce illerinde büyük yıkıma neden olan bu felaket, yaklaşık 17 bin 500 kişinin ölümüne, 44 bin kişinin yaralanmasına ve 200 bin kişinin evsiz kalmasına yol açtı. Depremin ardından yapılan hasar tespitleri, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin tamamen yıkıldığını, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde ise hasar meydana geldiğini gösterdi.
İSTANBUL’UN DEPREMDEN ETKİLENMESİ VE YENİDEN İNŞA ÇABALARI
İstanbul, Marmara Depremi’nin etkilerinden ağır şekilde etkilendi. Kentte 454 kişi hayatını kaybederken, yaralananların sayısı 1,880 olarak belirlendi. Deprem, İstanbul’daki 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasara neden oldu. 18 bin 162 konutun orta ve ağır hasar görmesi nedeniyle oturulamaz hale geldiği İstanbul’da, 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Kamu binalarında da hasar raporları kaydedildi; 10 bine yakın kamu binasından 1,137’si az, 387’si orta, 37’si ise ağır hasar aldı.
Özellikle Avcılar ilçesi, İstanbul’daki en büyük yıkımın yaşandığı yer oldu. Avcılar’da 270 kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi de yaralandı. İlçede 1,823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü belirlendi. Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında, TOKİ ve diğer kurumlar tarafından deprem yönetmeliğine uygun yeni konutlar inşa edildi ve mevcut binalar güçlendirildi.
KOCAELİ’DE KENTSEL DÖNÜŞÜM VE YENİ PROJELER
Kocaeli, Marmara Depremi’nin en ağır şekilde hissedildiği şehirlerden biri oldu. Depremin ardından şehirde birçok kentsel dönüşüm projesi hayata geçirildi. Yeni konutlar, depreme dayanıklı olarak inşa edildi. Özellikle afet mutfağı projesi, Marmara Bölgesi’nde olası bir afette acil ihtiyaçları karşılamak için hazırlandı. Bu projede, 36 bin kişiye 3 öğün yemek ve 100 bin kişilik çorba üretimi yapılabilecek, ayrıca günlük 30 bin ekmek üretimi kapasitesine sahip bir fırın da bulunacak.
Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde ise depreme dayanıklı sağlık hizmetleri için çalışmalar devam ediyor. 368 bin metrekarelik alana kurulu Kocaeli Şehir Hastanesi, bin 69 sismik izolatörle inşa edildi. Gölcük Yeni Devlet Hastanesi de 280 sismik izolatör ile güçlendirilerek, 272 yatak, 9 ameliyathane ve 62 poliklinik içerecek şekilde inşa ediliyor.
Kocaeli’de riskli bölgelerde “Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” başlatıldı. Bu projede, Cedit Mahallesi’nde riskli 494 bina yıkılarak yeniden yapılıyor. Ayrıca, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin “Afet Mutfağı” ve “Kocaeli Mahalle Halkı Afetlere Hazırlık Eğitim” projeleri, olası afetlere karşı hazırlığı güçlendirmek amacıyla yürütülüyor.
KAHRAMANMARAŞ MERKEZLİ DEPREMLERDE YARDIM ÇABALARI
Marmara Depremi’nden edinilen tecrübeler, 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası da değerlendirildi. Kocaeli Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve diğer yerel kurumlar, sivil toplum örgütleri ve arama kurtarma ekipleri, Kahramanmaraş ve çevresindeki illerdeki afet sonrası yardım ve destek çalışmalarına katkı sağladı.
Bu kapsamda, Marmara Depremi’nin ardından yapılan kentsel dönüşüm ve güçlendirme projeleri, diğer afetlerde de ülke genelindeki hazırlık ve iyileştirme çabalarına örnek teşkil ediyor. Türkiye’nin depremle mücadele konusundaki deneyimleri, gelecekteki afetlere karşı daha hazırlıklı olmayı sağlayacak şekilde değerlendirilmeye devam ediyor.
Fatma Tecirli
