İngiltere’de yapılan bir araştırma, özel olarak eğitilen köpeklerin Parkinson hastalığını koklayarak yüzde 98’e varan doğrulukla tespit edebildiğini ortaya koydu. Bristol ve Manchester üniversiteleri ile Medical Detection Dogs vakfı tarafından yürütülen çalışmada, hastalığa sahip bireylerden alınan deri yağı (sebum) örnekleri, sağlıklı bireylerden alınanlarla karşılaştırıldı. Araştırma, Journal of Parkinson’s Disease adlı bilimsel dergide yayımlandı.
Çalışmada görev alan iki köpek – Golden Retriever cinsi “Bumper” ve Siyah Labrador cinsi “Peanut” – örnekleri koklayarak Parkinson hastalarını başarıyla ayırt etti. Tamamen tarafsız koşullarda yürütülen çift kör deneylerde, köpekler örneklerin hangi bireylere ait olduğunu bilmeden değerlendirme yaptı. Buna rağmen yüzde 80 duyarlılık ve yüzde 98 özgüllük gibi çarpıcı sonuçlar elde edildi. Bu oranlar, köpeklerin pozitif vakaları yüksek doğrulukla tanıyabildiğini ve yanlış pozitif teşhis oranının oldukça düşük olduğunu gösteriyor.
Medical Detection Dogs CEO’su Claire Guest, Parkinson hastalığı için henüz erken teşhis sağlayan bir test bulunmadığını, ancak bu araştırmanın köpeklerin teşhis sürecine önemli katkı sağlayabileceğini gösterdiğini belirtti. Parkinson hastalığında belirtilerin tanıdan çok önce başlayabildiğine dikkat çeken Guest, köpeklerin bu hastalığın teşhisinde devrim niteliğinde bir rol oynayabileceğini ifade etti.
Araştırmanın ilham kaynağı ise İskoçya’da yaşayan Joy Milne’in gözlemleri oldu. Milne, eşi Parkinson hastalığına yakalanmadan önce vücudunun kokusunda bir değişiklik fark etmişti. Bu kişisel gözlem, bilim insanlarını “Nose2Diagnose” adlı projeye yönlendirdi ve bugün köpeklerin bu hastalığı tespit etme yeteneği bilimsel olarak kanıtlanmış oldu.
Bu çalışma, sadece Parkinson değil, diğer hastalıkların da kokuyla erken teşhis edilmesinde köpeklerin ya da onlardan esinlenen teknolojilerin kullanılabileceğine dair umut verici bir kapı aralıyor.
Tayyibe Duygu SAÇAR
