Konya’da bulunan bu caminin asıl adı “İhyaiyye” olarak bilinmektedir. Konya Kalesinin Atpazarı ile Telli kapısı arasında yapıldığı için “Kapu Cami” denilmiştir. Günümüzde de ” Kapu Cami” olaraksöylenilen bu cami, ticaretin merkezi sayılan Sarraflar caddesi üzerinde yer almaktadır. Şehirdeki Osmanlı döneminde inşa edilen büyük ve ünlü camilerden birisidir. 1658 yılında, Mevlana torunlarından postnişin Hasanoğlu Şeyh Hüseyin Çelebi yaptırmıştır. Yapımından bir süre sonra yıkılmıştır ve Konya Müftüsü Esenlerlizade Seyyid Abdurrahman Efendi 1811 yılında tekrardan inşa ettirmiştir. Müftü, 1812 yılında caminin batısına ayriyeten şadırvan yaptırmıştır. 1867 yılında saatler süren büyük bir yangında 872 tane dükkan, üç ev ve iki cami harap olmuştur. Bu felaketin sonucunda yanan camilerden biri de Kapu Cami’dir. Yangının ardından üçüncü kez 1868 yılında inşa edilmeye başlanılmıştır. Böyle durumda caminin inşası için halk yetkililerden yapılması talebinde bulunuyor ancak maliyetin yüksekliğinden dolayı bu karşılanamıyor. Bir süre esnaflar kendi aralarında komisyon oluşturup sürecin hızlanması için yardım toplamaya başlamışlardır. Yangından etkilenen ve kendi durumlarından dolayı gücü kalmayan bölge sakinleri, çevre semtlerden de yardım toplayarak maliyetin belirli kısmını biriktirmişlerdir. Hazinede belirlenen miktarın üzerini tamamlamasıyla caminin bitmesi ancak 1969 yılı sonlarını bulmuştur.
Caminin Yapısı
Caminin doğu, batı ve kuzey yönlerinde birer kapısı bulunmaktadır. Konya Kalesinden getirilen taşlardan yapılmış ve tümüyle kesme taş kullanılmıştır ancak ikinci kattaki pencerenin alt kısımlarına gelmesi sebebiyle tuğla ile örülmüş, kemer kısımlarının da içi doldurulmuştur. Minarede ise şerefe ile külah kısmında çini işlemeler bulunmaktadır. Mihrabı taştan, minberi ise ahşaptan yapılmıştır. İç kısmında 8 kubbesi olmasıyla dikkat çekmektedir. Kubbelerden ortadaki daha düzgün ve nizamlı olarak yapılmışken etraftakiler daha dağınık bir yuvarlak olarak yapılmıştır. Kubbe detaylarının iç kısımlarında “Allah ve Muhammed” yazıları, “Cıhar Yar-i Güzin” ve “Aşere-i Mübeşşere” isimleri hat sanatıyla yazılıdır. Kubbenin uç kısımlarında ise Allah’ın 99 ismi bulunmaktadır. Caminin alt kısmına 8 adet dükkan yapılmıştır ve günümüzde sonradan dükkanlar eklenmiştir. Bu dükkanlar, işleyiş süreci için bazı kurallar konularak inşa edilmiştir. Yetkisi olan kişiler tarafında kiraya verilmeleri, gelirinin bir kısımlarını caminin ihtiyaçlarını karşılama ve haricinde ders, vaaz, mukabele veren hocalara ücret ödenmesi şartları istenmesiyle dükkanları yapmışlardır. Kapu Cami, ticaretin yoğun olduğu ve kalbi sayılan bu bölgede dükkanlar olduğu için avlusuz olarak inşa edilmiştir. Ticaret bölgesi olması sayesinde esnafların ibadet edebilmesi bakımından yoğun ilgileri bulunmaktadır. Sahra YILMAZ
