Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük projelerinden biri olan Hicaz Demiryolu, tarih boyunca taşıdığı stratejik ve dini önemiyle dikkat çekmiştir. Sultan II. Abdülhamid’in liderliğinde başlatılan ve 1908 yılında hizmete giren bu dev proje, İslam coğrafyasını birleştirme, hac ibadetini kolaylaştırma ve Osmanlı topraklarının savunma altyapısını güçlendirme amacıyla inşa edilmişti.
İstanbul’dan başlayarak Medine’ye kadar uzanan ve yaklaşık 1.464 kilometreyi bulan Hicaz Demiryolu, Osmanlı topraklarında inşa edilen en önemli demir yolu projelerinden biri olmuştur. Sultan Abdülhamid’in bizzat takip ettiği bu proje, yalnızca dini kolaylıklar sağlamakla kalmamış, aynı zamanda bölgenin ekonomik kalkınmasına ve askeri sevkiyatların hızlanmasına büyük katkı sağlamıştır.
Demiryolunun inşasında 96 istasyon, 2.666 taş köprü ve menfez, 9 tünel ve çeşitli altyapılar yapılmış, Medine’ye yaklaşılan bölgelerde ise Hz. Muhammed’in ruhaniyetine saygı gösterilerek ray altına keçe döşenmiştir. Ancak hattın Medine’den Mekke’ye uzanan 450 kilometrelik kısmı bedevi saldırıları ve dönemin emperyalist politikaları nedeniyle tamamlanamamış, hattın hac vazifesine katkısı sınırlı kalmıştı.
TÜRKİYE’DEN HİCAZ DEMİRYOLU İÇİN RESTORASYON ADIMI
Suriye’deki Osmanlı yadigarı Hicaz Demiryolu yeniden restore edilerek canlandırılmayı bekliyor. Türkiye, Suriye’de yıllardır kullanılmayan bu tarihi hattın restorasyonu için önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriye’deki Hicaz Demiryolu’nun bazı bölümlerini restore etmek için çalışmalar başlattığını duyurdu. Bakan Uraloğlu, ilk etapta Şam’a kadar olan demir yolu bağlantısını yeniden tesis etmeyi hedeflediklerini belirterek, şu ifadeleri kullandı: “Hızlıca tespitlerimizi yapıp, Şam’a kadar demir yolu bütünlüğünü sağlamak istiyoruz. Daha önce 2009-2010 yıllarında bu hat üzerinden yolcu trenlerini uğurlamıştık. Şimdi bu altyapıyı tekrar canlandırmak için harekete geçiyoruz. Ancak bazı bölgelerde, özellikle Suriye ve Irak’ta demir yolu raylarının çalındığını biliyoruz, bu gibi sorunlara da hazırlıklıyız.”
ŞAM VE İSTANBUL’U BİRLEŞTİREN HAT YENİDEN CANLANACAK
Suriye’nin yeni yönetimi de Hicaz Demiryolunun tamiri konusunda olumlu adımlar atmaya hazırlanıyor. Suriye Ulaştırma Bakanı Bahattin Şarma, Halep ile Gaziantep arasındaki hattın yeniden onarılabileceğini açıkladı. Şarma, bu hattın tamir edilmesiyle birlikte Şam ve İstanbul’un demir yolu ile birbirine bağlanabileceğini vurguladı. “Halep’ten Gaziantep’e tren ulaşırsa, bu İstanbul ile Şam’ın tekrar birbirine bağlanması anlamına gelecek.” diyen Şarma, iki ülke arasında yeniden güçlü bir ulaşım ağının tesis edilmesinin önemine değindi. Hicaz Demiryolunun restorasyonu, sadece Türkiye ve Suriye arasında bir ulaşım projesi değil, aynı zamanda Osmanlı mirasının ihyası ve İslam coğrafyasındaki birliğin güçlendirilmesi anlamını taşıyor. Osmanlı’nın bu kadim projesi, yüzyıllar sonra yeniden hayat bulmaya hazırlanırken hem tarihi değerlerin korunması hem de bölgenin ekonomik ve kültürel kalkınması açısından büyük bir umut taşıyor.
Fatma TECİRLİ
