Öz farkındalığınızın farkında mısınız? Ya da ne olduğunu biliyor musunuz? Aslında bu kavram hayatımızda sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Fakat birçok insan bu kavramın ne olduğunu bilmiyor ve öz farkındalığının farkında bile değil. Bazı insanlar da bildiğini zannediyor ama yanılıyor. Bazı insanlar da gerçekten öz farkındalığının farkında ve iyi biliyor.
Öz farkındalık, iç gözlem yapabilme yeteneği ve kendini çevre ile diğer bireylerden ayırıp bir birey olarak görebilme kabiliyetidir. Yani bir bireyin duygu, düşünce ve davranışlarını anlama çabasıdır. Öz farkındalık becerisinin temelleri bizler henüz küçük yaştayken, okula başlamadan önce atılmakta ve gün geçtikçe farkındalığın temelleri büyümektedir. Kişiler bu sayede olgunlaşır, kendilerini geliştirebilirler. Geliştirmek demişken aklıma geldi; bazen insan aynaya bakar, kendini, hatalarını görür ve sorgular. Bir nebze de olsa kişinin kendine gelmesinde, farkına varmasında yardımcı olur. Öz farkındalık da böyledir. Bu yüzden aynaya çok benzetirim. Aynaya yani öz farkındalığımıza baktığımız zaman kim olduğumuzu anlar ve görürüz. Öz farkındalık neden bu kadar önemli hiç düşündünüz mü? Bir önceki cümlemde kim olduğumuzu anlarız dedim. Evet, bunu anlar görürüz bunun yanı sıra kendimizle barışık olmamızı, bilinçli davranmamızı, psikolojik açıdan sağlıklı olmamızı, hayata olumlu bakmamızı, duygu, düşünce ve davranışlarımızı yönetebilmemizi sağlamaktadır. Bunlar gerçekleştiği zaman hayatta daha başarılı olabiliriz. Peki daha başarılı olabilmek, öz farkındalığımızı geliştirebilmek için neler yapmalıyız biliyor musunuz? Gelin birlikte bunların bazılarına yakından bakalım.
Kendimize özel bir alan oluşturmak:
Odanızda ya da evinizin herhangi bir yerinde kendinize ait biraz ışık alan, karanlık olmayan hoş bir ortam yaratın. Her gün belirli saatlerde orada vakit geçirin ve bunu yaparken elektronik aletlerden uzak durun. Kitap okuyun, yazı yazın ya da başka aktiviteler gerçekleştirin. Kendinizle iç içe olun. Emin olun öz farkındalığınızı artırmak için güzel bir başlangıç olabilir. Mutlaka denemelisiniz.
Kitap okumak
Kitap okumak daha analitik düşünmemizi ve olaylara objektif bir gözle yaklaşmamızı sağlar. Ayrıca olayları farklı şekillerde yorumlayabilen kişiler, etrafındaki kişilere daha hoşgörülü yaklaşabilmektedirler. Aslında burada kitap okumanın önemini bir kez daha anlayabiliriz.
Günlük tutmak
Düzenli günlük tutmak öz farkındalığımızın gelişmesine yardımcı olmaktadır. Çünkü günlük sayesinde kişiler, üzerinden zaman geçtikten sonra hayatlarına dair izlenimler edebilmektedirler ve eylemlere, olgulara nasıl yaklaştıklarını kolayca gözlemleyebilmektedirler.
Karşı tarafı dinlemek
Farkındalığımızın gelişmesinde en önemli etkenlerden birisi iletişimdir. Çevresiyle sağlıklı iletişim kurabilen bireylerin hem öz hem de bilinçli farkındalığı gelişmektedir. Unutmayalım ki iletişimsizlik mümkün değildir.
Bilinçli farkındalık geliştirmek
Bilinçli farkındalık, belirli bir şekilde, bilerek, şu anda, yargılayıcı olmayan bir şekilde dikkat etme olarak tanımlanmaktadır. Bu farkındalık sayesinde gerçekte neler olduğunu daha iyi gözlemleriz. Bu durum ruh halimize ilişkin açığa çıkan yeni durumlara dikkat etmekle alakalıdır. Bizler bilinçli farkındalık yönetimini istediğimiz zaman istediğimiz şekilde uygulayabiliriz.
EMPATİ KURMAK
Başkalarının bir olay, konu üzerine nasıl düşündüğünü ya da nasıl hissettiğini anlamak için empati kurmamız şarttır. Mehmet Hoca’nın bize anlattığı gibi kendimizi karşıdaki kişinin yerine koymalıyız, olaylara onun bakış açısıyla bakabilmeliyiz, o kişinin duygu ve düşüncelerini doğru anlamalı ve bunu anladığımızı o kişiye hissettirmeliyiz. Yalnızca böyle doğru empati yapmış oluruz ve bu sayede öz farkındalığımızı geliştirmiş oluruz.
Bizler bu söylediğim noktalara dikkat edersek öz farkındalığımızın geliştiğini görebiliriz. Öz farkındalığımız geliştiği zaman sınırlarımızın farkına varabiliriz, hedeflerimiz için gerçekçi çözümler üretebiliriz. Ayrıca yaşamımız boyunca denge ve huzur bulmamızı sağlayabilir. Bulunduğumuz ortama uyum sağlamamızı ve kişiler arası ilişkilerimizi geliştirmemizde de yardımcı olabilir. En önemlisi de kendimizi tanırız. Kendimizi olmak istediğimiz gibi değil de olduğumuz gibi görür ve kabul ederiz. Bu sayede kendimize saygı duyarız ve kendimizi önemseriz.
Fatma Tecirli
