15.yüzyılda Edirneli boya ustaları tarafından geliştirilen ve 1740’lı yıllarda Fransa’da da üretilmeye başlanan Edirne kırmızısı, zamanla unutulmaya başlamıştı. Ancak Edirne Valiliği, Edirne Belediyesi ve Trakya Üniversitesi öncülüğünde sekiz yıl önce başlatılan proje sayesinde bu tarihî renk yeniden hayat buldu.
Proje kapsamında sempozyumlar, tanıtım etkinlikleri ve bilimsel araştırmalar yürütülürken, rengin elde edildiği “Rubia Tinctorum” adlı kök boya bitkisinin deneme ekimleri gerçekleştirildi. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün Tıbbi, Aromatik ve Boya Bitkileri Bahçesi’nde yapılan ekimler olumlu sonuç verdi.
Bitkiden elde edilen doğal boya, bir tekstil firması tarafından işlenerek kravat, fular, kıyafet ve hediyelik eşyaların üretiminde kullanılmaya başlandı. Böylece Edirne kırmızısı, kentin kimliğini temsil eden kültürel miras ve ekonomik değer olarak yeniden hayat buldu.
Yapılan deneme ekimlerinde, Rubia bitkisinin Edirne’de verimli şekilde yetiştirilebildiği belirlendi. Hasat sonrası elde edilen kökler kurutulup öğütülerek boyacılığa uygun hâle getiriliyor ve tekstil sektörüne gönderiliyor. Kök boya bitkisine olan talebin oldukça yüksek olduğu belirtiliyor.
Günümüzde organik ve doğal boyacılığa olan ilgi, Edirne kırmızısının değerini artırırken, yürütülen çalışmalar hem kentin tarihi mirasını yaşatıyor hem de çiftçilere alternatif gelir kaynağı sağlayarak bölge ekonomisine katkı sunuyor.
Elif SAĞLAM
