Hong Kong Çin Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, biyolojik nöronları taklit eden ve veri işleme hızını mevcut yapay zeka sistemlerinden bir milyar kat daha hızlı gerçekleştiren lazer tabanlı yapay nöron geliştirdi. Bu çığır açan teknoloji, yapay zeka alanında devrim yaratma potansiyeli taşıyor.
Araştırma ekibinin lideri Chaoran Huang, lazer nöronlarının mevcut fotonik nöronların hız sınırlamalarını aşarak, daha hızlı işlem yapabilme kapasitesine sahip olduğunu vurguladı. Bu yeni teknoloji, yapay zekâ karar alma süreçlerini daha hızlı ve verimli hale getirmeyi hedefliyor.
Biyolojik nöronlar, sinyalleri işleme şekline göre dereceli (graded) ve dalgasal (spiking) olmak üzere iki farklı tipe ayrılır. Dereceli nöronlar, sinyalleri hassas bir şekilde işlerken, dalgasal nöronlar ise sinyalleri ya tamamen iletir ya da iletmez. Geliştirilen lazer tabanlı nöron, dereceli nöronların işleyişini simüle ederek yüksek hız ve doğruluk sağlıyor. Çip tabanlı kuantum lazer teknolojisi kullanılarak üretilen bu nöron, saniyede 10 gigabit hızında sinyal işleme kapasitesine ulaşabiliyor. Bu da, saniyede 100 milyon kalp atışı ya da 34,7 milyon dijital el yazısı görselini işleyebileceği anlamına geliyor.
Araştırma ekibi, lazer tabanlı nöronların bu hızının, yapay zeka uygulamalarının etkinliğini önemli ölçüde artıracağını belirtiyor. Ayrıca, lazer nöronlar, enerji tüketimini düşürerek hızlı ve verimli bilgi işlem sağlıyor. Geliştirilen lazer nöronlarla yapılan testlerde, kalp ritmi bozuklukları yüzde 98,4 doğruluk oranıyla tespit edilirken, yüksek hızlı veri işleme yeteneği ile görüntü sınıflandırma gibi görevlerde de büyük başarı elde edildi.
Chaoran Huang, lazer tabanlı nöronların, küçük bir sinir ağı gibi çalışabileceğini ve birden fazla lazer nöronunun bir araya getirilmesiyle biyolojik beynin milyonlarca nöronla oluşturduğu ağın benzerlerinin yapay zekâ alanında da oluşturulabileceğini ifade etti.
Araştırma ekibi, lazer tabanlı nöronların hızını daha da artırmayı ve birden fazla lazer nöronunu birleştirerek derin rezervuar bilgi işlem mimarileri geliştirmeyi hedefliyor. Bu teknoloji, özellikle gerçek zamanlı karar alma ve enerji verimliliği gerektiren yapay zeka uygulamalarında önemli bir dönüm noktası yaratabilir.
Lazer tabanlı yapay nöronlar, gelecekte daha hızlı, verimli ve enerji tasarruflu yapay zeka sistemlerinin temelini oluşturabilir, bu da birçok sektörde büyük yeniliklere yol açabilir.
Fatma TECİRLİ
