Dünyanın en eski yerleşkesine sahip olan Çatalhöyük insanlarının atalarının yaşadığı Boncuklu Höyük yapılan kazı çalışmaları ile tarih severlerin dikkatini çekiyor.
Konya’nın Karatay ilçesinde yer alan Boncuklu Höyük, Çatalhöyük’e 9 km. mesafe uzaklıkta Hayıroğlu Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. 10 bin yıllık geçmişe sahip Höyük, yerleşik yaşama ve besin üretimine geçişin izlerini taşımakta. 2002 yılında gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında, çok miktarda obsidyen taş alet ve boncukla birlikte belirlenen Boncuklu Höyük’teki kazı çalışmaları ise 2006 yılında başlandı. Bölge, Neolitik dönemde, günümüzdekinin aksine bataklık ve sulak alanlarla çevriliydi. Ayrıca göçebe halde avcı toplayıcılar yaşıyordu.
Avcı toplayıcı hayattan
yerleşİklİğe geçİş
Sahada kazı yapan Arkeobotanik’in verilerine göre, Boncuklu Höyük yerleşkesi, Konya Ovası’nda ilk buğday, mercimek ve bezelye yetiştirme izlerini barındırıyor. Ayrıca Boncuklu insanlarının sabit, küçük ölçekli besin üretimi biçimi uygulamış olduğunun açıkça görüldüğü öne sürülmekte. Karbon ve nitrojen izotop analizlerine göre ise, Boncuklu Höyük’te koyun-keçi besleniyordu. Yerleşimde otçul hayvan dışkısı kullanımı bulguları da bu fikri kuvvetlendirmektedir.
Boncuklu İnsanları,
Çatalhöyük’tekİ İnsanların atasıydı
Boncuklu Höyük’ün tarihi milattan önce 9.200 yılına dayandığı bilinmektedir. Dolayısıyla Boncuklu Höyük, Konya’da yer alan Çatalhöyük’ten yaklaşık 2.000 yıl daha eski konumdadır. Yeni yapılan çalışmalar, Boncuklu topluluğu ile Çatalhöyük’teki topluluğun büyük oranda ortak bir genetik mirasa sahip olduğunu gösterdi.
Ayrıca Çatalhöyük toplumunun gelişmesinde, Boncuklu’daki nüfusun oynadığı rol ile ilgili bazı güçlü kanıtlar da mevcut. Çatalhöyük’te uygulanan ve Orta Anadolu’daki diğer erken Neolitik yerleşmelerde görülmeyen pratikler, daha eski olan Boncuklu Höyük’te görülebilmekte. Bu pratikler arasında, zemin alanının temiz ve kirli-mutfak alanı olarak ikiye ayrılarak temiz alanların sembolik detaylandırılması ve bu tür alanların insan gömüsü, yaban öküzü gibi hayvan başlarının duvarlara yerleştirilmesi, yerlerin ve duvarların boyanması, kilden yapılmış kabartmalar gibi ritüel pratikler de yer almaktadır. Ömer CAN
