İngiltere’de bilim insanları, plastik atıkları ağrı kesici ilaca dönüştürmenin yolunu buldu. Edinburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar, genetiği değiştirilmiş bakteriler kullanarak plastik şişe ve ambalaj atıklarını parasetamole çevirmeyi başardı. Bu yenilikçi yöntem hem çevre sorunlarına hem de ilaç üretimindeki fosil yakıt bağımlılığına alternatif bir çözüm sunuyor.
Araştırmada, laboratuvar ortamında genetik olarak değiştirilen Escherichiacoli (E. coli) bakterisi kullanıldı. Pet plastikler parçalandıktan sonra elde edilen ham madde, bakterilere verildi. Bu mikroorganizmalar, plastiği önce PABA (para-aminobenzoik asit) adlı organik bileşiğe, ardından da parasetamol ilacına dönüştürdü.
Bu dönüşüm sırasında, normalde yalnızca kontrollü laboratuvar koşullarında gerçekleşen “Lossen yeniden düzenlenmesi” adlı kimyasal reaksiyonun, canlı bir hücre içinde başarıyla uygulanması bilim dünyasında dikkat çekti. Üstelik bu süreç oda sıcaklığında ve ilave enerji gerektirmeden tamamlandı.
YÜKSEK VERİMLE HIZLI ÜRETİM
Yapılan denemelerde E. coli, plastik atıkları sadece 24 saat içinde %92 verimle parasetamole dönüştürmeyi başardı. Sürecin bu kadar kısa sürede ve yüksek verimle gerçekleşmesi, yöntemin potansiyelini gözler önüne serdi.
Araştırmanın başyazarı Prof. Stephen Wallace, birçok kişinin parasetamolün petrolden üretildiğini bilmediğini belirterek, “Bu sistem kimya ve biyolojiyi birleştirerek hem çevreye duyarlı hem de etkili bir üretim modeli sunuyor. Böylece hem ilaç üretiyor hem de plastik atıklarla mücadele ediyoruz.” dedi.
Nature Chemistry dergisinde yayımlanan çalışmada, yöntemin endüstriyel ölçekte uygulanabilirliği için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtiliyor. Ancak bilim insanları, bu tekniğin farklı plastik türleri ve bakteriler üzerinde de başarıyla uygulanabileceğine inanıyor.
Tayyibe Duygu SAÇAR
