ABD’de yapılan çarpıcı bir araştırmada, insan gözüyle doğal yolla algılanamayan, yalnızca özel bir teknolojiyle görülebilen yeni bir renk keşfedildi. Berkeley Kaliforniya Üniversitesi’nde geliştirilen bu özel yöntemle, yalnızca beş kişinin görebildiği bu yeni renk, bilim insanları tarafından “olo” olarak adlandırıldı.
Araştırmacılar, “Oz Görme Sistemi” adını verdikleri teknolojide lazer ışınlarıyla katılımcıların retinasına doğrudan uyarı göndererek, normalde algılanamayan bir görsel deneyim yarattı. Bu sistem, “Oz Büyücüsü” hikâyesindeki Zümrüt Şehri’nde herkesin taktığı yeşil gözlüklere göndermede bulunuyor.
“Olo”, mavi-yeşil spektrumuna ait, aşırı derecede doygun ve yoğun bir ton olarak tanımlanıyor. Doğal ışıkla görülemeyen bu renk, yalnızca gözdeki M konilerinin (orta dalga boyuna duyarlı fotoreseptörler) lazerle tek başına uyarılmasıyla ortaya çıkıyor. Normal görme sisteminde, üç tip koni birlikte çalışırken, bu deneyde yalnızca “010” ikili koduyla sadece M konisinin aktif olması, rengin ismine de ilham verdi: “olo”.
Deneyde katılımcılar, gördükleri rengi tarif edebilmek için bir renk çarkını kullanarak “olo”ya en yakın tonu bulmaya çalıştı. Sonuçlar, bu rengin doğal spektrumda yer almayan bir yoğunlukta mavi-yeşil olarak algılandığını ortaya koydu.
Ancak bu çarpıcı buluş bilim dünyasında tartışma yarattı. Bazı uzmanlar, bunun gerçekten yeni bir renk değil, yalnızca M konileri uyarıldığında oluşan olağandışı bir yoğunluk olduğunu savundu.
Araştırmacılar, bu yöntemin ilerleyen süreçte renk körlüğü simülasyonlarında, tıbbi görüntülemede daha gerçekçi modeller geliştirilmesinde ve ekran teknolojilerinde renk deneyimini zenginleştirmede kullanılabileceğini belirtiyor.
Fatma TECİRLİ
