Alman Primat Merkezi’ndeki (Leibniz Primat Araştırma Enstitüsü) nörobilimciler, beyin-bilgisayar arayüzleri (BCI) kullanarak protez ellerin daha hassas kontrolünü sağlamak amacıyla yenilikçi bir eğitim protokolü geliştirdi. Araştırma, Macaca mulatta türü rhesus maymunları üzerinde gerçekleştirildi ve elde edilen sonuçlar, felçli hastalar için geliştirilen nöro-protezlerin ince motor becerilerini geliştirme potansiyeli taşıyor.
Araştırma ekibi, deneyler sırasında maymunların sanal bir gerçeklik ortamında, ellerini kullanarak bir “avatar” eli kontrol etmelerini sağladı. Bu süreçte, beynin el pozisyonlarını kontrol eden sinyallerin, el hareketlerinin hızını kontrol eden sinyallerden daha önemli olduğu keşfedildi. Bu bulgu, beyin sinyalleri ile protezlerin daha etkin bir şekilde hareket ettirilmesine olanak tanıyan kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Maymunlar, el hareketlerini fiziksel olarak gerçekleştirmeden yalnızca beyin sinyalleriyle sanal eli hareket ettirmeyi başardılar. Beyin-bilgisayar arayüzü tarafından ölçülen nöron aktiviteleri, araştırmacılar tarafından protez elin ince motor becerilerini geliştirecek şekilde optimize edildi.
Bu gelişmeler, özellikle ALS gibi kas hareketlerini etkileyen hastalıklarla mücadele eden bireylerin günlük yaşamlarında önemli kolaylıklar sağlayabilecek teknolojik yeniliklerin önünü açıyor. Araştırmanın bulguları, nöro-protezlerin daha etkin bir şekilde kullanılabilmesi ve kullanıcıların yaşam kalitelerinin artırılması açısından büyük bir umut vadediyor.
Nörobilimciler, bu tür yenilikçi çalışmaların, felçli hastalar için daha işlevsel ve kullanıcı dostu protezlerin geliştirilmesine katkıda bulunacağına inanıyor. Bu teknoloji, gelecekte tıbbın çeşitli alanlarında devrim yaratabilir.
Fatma TECİRLİ
