Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, taşınmaz yönetimi ve değerlemesine yeni bir boyut kazandıracak dijital projelerini duyurdu. “Üç Boyutlu Şehir Modelleri” ve “Değer Bilgi Merkezi” projeleriyle taşınmaz değerlerinin daha şeffaf ve adil bir şekilde belirlenmesi hedefleniyor.
Vatandaşlar bu sistem sayesinde yatırım yapmayı düşündükleri taşınmazların gerçek piyasa değerine ulaşabilecek. Sistem, taşınmazın bulunduğu sokaktan, mahalleden ve ilçeden benzer mülklerle karşılaştırmalı analiz yapma, konut arz-talep dengesini izleme, yatırımın maliyeti, getiri potansiyeli ve satış fiyatı tahminleri gibi birçok bilgi sunacak. Yapay zeka destekli bu dijital platform, piyasa manipülasyonlarının önüne geçilmesine de katkı sağlayacak.
Bakan Murat Kurum, projenin sadece ekonomik değil, aynı zamanda afet risk yönetimi açısından da kritik olduğunu belirtti. “Afet riski taşıyan iller için bu sistem büyük önem arz ediyor. Kentsel dönüşüm ve mekansal planlamalar için sağlam bir veri altyapısı oluşturulacak” dedi.
Değer Bilgi Merkezi kapsamında her taşınmazın piyasa değeri, güncel ve karşılaştırılabilir verilerle oluşturulacak değer haritalarına işlenecek. Parsel ve bağımsız bölüm bazlı haritalar kamulaştırma, vergi, yer seçimi ve yatırım kararları gibi süreçlerde etkili bir araç olacak. Böylece ülke genelinde dijital ve entegre taşınmaz yönetimi altyapısı kurulacak ve adil bir değerleme sistemi vatandaşın hizmetine sunulacak.
Projenin ilk adımı 2026 yılının ilk çeyreğinde İstanbul’da devreye alınacak, 2027 yılı ortasına kadar ise Türkiye genelinde 81 ilde uygulanmaya başlayacak. İstanbul’da sistemin faaliyete geçmesiyle taşınmaz ekonomisinin daha şeffaf ve adil bir yapıya kavuşması bekleniyor.
Bu dönüşüm sürecinde, şehirlerin dijital ikizleri oluşturulacak. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü “Üç Boyutlu Şehir Modelleri” projesiyle, binaların yaşı, kullanım amacı, metrekaresi, mülkiyet bilgileri ve adres bilgileri gibi tüm veriler dijital ortama aktarılacak. Böylece farklı kurumlardan sağlanan adres, imar durumu, kamusal kısıtlılıklar gibi veriler tapu ve kadastro bilgilerle entegre edilecek, binaya ilişkin tüm bilgilere tek noktadan erişilebilecek.
Parsel, bina, bağımsız bölüm, adres ve plan bilgilerinin ilişkilendirileceği bu sistem; kentsel dönüşüm, vergilendirme, afet yönetimi, altyapı ve ulaşım planlaması gibi alanlarda temel veri altyapısı oluşturacak. Ayrıca bankacılık, sigorta, risk yönetimi, gayrimenkul değerleme, şehir planlama, inşaat ve mimarlık gibi birçok meslek alanına da güçlü veri desteği sunacak.
Proje kapsamında demografik yapı, gelir seviyesi, eğitim düzeyi, sağlık durumu gibi parametreler üzerinden detaylı analizler yapılabilecek. Bu analizler sayesinde eğitim, sağlık, ulaşım gibi alanlarda hem kamu hem özel sektör yatırımlarının arz-talep dengesi ve verimlilik değerlendirmeleri de yapılabilecek.
Tayyibe Duygu Saçar
