Google, hayvanlarla iletişim kurma konusunda çığır açabilecek yeni bir yapay zekâ modeli geliştirdi. “DolphinGemma” adlı bu model, yunusların çıkardığı sesleri analiz ederek, onların iletişim kalıplarını çözmeyi ve gelecekte onlarla karşılıklı bir iletişim kurulmasını sağlamayı hedefliyor.
Yüksek zekâ seviyeleriyle bilinen yunuslar, grup halinde çalışabilen ve birbirleriyle ıslık, tıklama gibi sesler aracılığıyla iletişim kuran canlılar olarak öne çıkıyor. Bilim insanları uzun yıllardır bu seslerin ardındaki anlamı çözmeye çalışıyor.
Google’ın bu çalışması, Bahamalar’da yer alan ve 40 yılı aşkın süredir yunusları izleyerek geniş bir ses ve video arşivi oluşturan Wild Dolphin Project (WDP) ile iş birliği içinde yürütülüyor. DolphinGemma modeli, bu arşivdeki verilerle eğitilerek geliştirildi. Georgia Teknoloji Enstitüsü’nün de katkı sağladığı model, yaklaşık 400 milyon parametreye sahip ve Pixel telefonları üzerinden de çalışabiliyor.
DolphinGemma, ChatGPT ve Gemini gibi büyük dil modellerine benzer şekilde çalışıyor; yani yunusların çıkardığı sesleri analiz ederek, sıradaki sesi ya da olası tepkileri tahmin edebiliyor. Google, bu modelin WDP’nin devam eden araştırmalarına önemli katkılar sunacağını belirtiyor.
Bu alandaki bir diğer çarpıcı gelişme ise, bilim insanlarının geliştirdiği CHAT (Cetacean Hearing and Telemetry) sistemi. Bu sistem, yunusların sevdiği nesnelerle bağlantılı yapay ıslıklar üreterek, ortak bir iletişim dili oluşturmayı amaçlıyor. Uzun vadeli hedef ise yunusların “dilini” anlayarak, onlarla etkili ve karşılıklı bir iletişim kurabilmek.
Yapay zekâ ve doğa bilimlerinin kesiştiği bu projeler, hayvanların bilinçli iletişim becerileri üzerine yeni kapılar aralarken, insanlar ile diğer türler arasındaki bağları da güçlendirme potansiyeli taşıyor.
Fatma TECİRLİ
