Bilim insanları, Doğu Grönland’da şimdiye kadar kaydedilen en büyük buzul gölü taşkınlarından birini gözlemledi. Catalina Gölü’nde biriken yaklaşık 3 trilyon litre erimiş buz suyu, haftalar içinde serbest kalarak Edward Bailey Buzulu’nun altından 25 kilometre uzunluğunda dev bir tünel oluşturdu.
Bu devasa su boşalımı, Danimarka’nın yıllık su tüketiminin üç katına denk bir miktarın, Grönland’daki Scoresby Sound fiyorduna aktığı belirtildi. Kopenhag Üniversitesi Niels Bohr Enstitüsü’nden bilim insanları, bu nadir olayı ilk kez gerçek zamanlı uydu görüntüleriyle takip etti.
Araştırma, Catalina Gölü’nün 20 yıl boyunca eriyen buzlarla dolduğunu ve zamanla Edward Bailey Buzulu’nun altındaki suyun buzu yukarı kaldırarak büyük bir tünel oluşturduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, bu tür buzul gölü taşkınlarının küresel ısınmanın etkisiyle giderek daha sık görüldüğünü belirtiyor. Son 30 yılda sıcaklıkların artmasıyla birlikte, Glacial Lake Outburst Floods (GLOF) olarak adlandırılan bu tür taşkınlar daha yaygın hale geldi. Özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde, Himalayalar gibi bölgelerde bu tür taşkınların büyük yıkımlara yol açabileceği vurgulanıyor.
2023’te yapılan bir çalışmaya göre, dünya genelinde 15 milyon insan bu tür taşkınların tehdidi altında yaşıyor. Araştırmayı yürüten Aslak Grinsted, küresel ısınmanın buzul gölü taşkınlarının tehlikesini arttırdığını ve bu olayları daha iyi anlamanın erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi açısından kritik bir öneme sahip olduğunu ifade etti. Buzul gölü taşkınlarının büyük miktarda enerji ürettiği de kaydedildi.
Catalina Gölü’nden boşalan suyun ürettiği enerji, dünyanın en büyük nükleer santralinin 22 gün boyunca tam kapasite çalışmasına eşdeğer. Araştırmacılar, bu doğal enerji kaynağının yeşil enerji üretiminde nasıl kullanılabileceğinin araştırılması gerektiğini belirtiyor.
Ancak Grönland’ın düşük nüfus yoğunluğu ve altyapı eksiklikleri, bu tür doğal enerji kaynaklarının kullanımını zorlaştırıyor. Bu olay, küresel ısınmanın sadece çevresel değil, aynı zamanda enerji ve altyapı üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. GLOF’ların artan sıklığı, dünya genelinde daha geniş kapsamlı çözümler geliştirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Fatma TECİRLİ
