Son dönemde yaşanan Salmonella vakaları, gıda güvenliği konusunda alınması gereken önlemleri yeniden gündeme getirdi. Geçtiğimiz haftalarda İzmir’de bir kişinin restoranda yediği yemek sonrası Salmonella enfeksiyonu nedeniyle hayatını kaybetmesi, bu bakterinin ne kadar tehlikeli olabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Salmonella, bağırsak enfeksiyonuna (Salmonelloz) yol açan bir bakteri türüdür. Hayvan ve insan bağırsaklarında yaşayan bu bakteri, dışkı yoluyla çevreye yayılır. İnsanlara en sık su veya yiyecekler yoluyla bulaşır. Özellikle çiğ yumurta, çiğ kümes hayvanları, kırmızı et, deniz ürünleri, çiğ sebze ve meyveler ile pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri Salmonella’nın yaygın görüldüğü gıdalardır.
BULAŞMA YOLLARI, BELİRTİLERİ VE TEHLİKELERİ
Salmonella’nın bulaşma yolları yalnızca gıdalarla sınırlı değildir. Kaplumbağa, yılan, kertenkele, kuş ve civciv gibi Salmonella taşıma riski yüksek hayvanlarla temas da önemli bir risk faktörüdür.
Ayrıca hayvanların kürkleri, tüyleri, pulları ya da dışkılarının bulaştığı yüzeylere temas da bulaşma açısından tehlike yaratabilir. Salmonella enfeksiyonunun en belirgin belirtisi şiddetli ishaldir. Bunun yanı sıra ateş, üşüme, titreme, iştah kaybı, baş ağrısı, karın krampları, bulantı ve kusma gibi belirtiler de görülebilir.
Bazı durumlarda dışkıda kan veya mukus da tespit edilebilir. Hafif vakalarda hastalık kendiliğinden düzelirken, ağır vakalarda tifo, menenjit, endokardit ve sepsis gibi ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
Salmonella’dan korunmak için mutfakta hijyen kurallarına dikkat etmek büyük önem taşır.
● Eller, yemek hazırlamadan önce mutlaka yıkanmalıdır.
● Çiğ sebze ve meyveler temiz suyla iyice yıkanarak tüketilmelidir.
● Et ve et ürünleri iyi pişirilmeli, buzdolabında saklanmalı ve yalnızca bir kez ısıtılarak tüketilmelidir.
● Etlerin çözdürme işlemi açıkta değil, buzdolabında yapılmalıdır.
● Çiğ et, yumurta gibi ürünler, tüketilmeye hazır gıdalardan ayrı tutulmalı, kullanılan doğrama tahtaları ve bıçaklar iyice temizlenmelidir.
● İçeceklere konan buzların temiz sudan yapıldığından emin olunmalıdır. Dışarıda yemek yeme alışkanlığının arttığı günümüzde, restoranlarda ve gıda işletmelerinde hijyen kurallarına sıkı sıkıya uyulması kritik önem taşıyor.
● Çiğ sebze ve meyvelerin iyi yıkanmış olduğundan emin olunmalı, emin olunmayan durumlarda iyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
● Soğuk zincirin sağlanmadığı ve açıkta bekletilen gıdalardan kaçınılmalıdır.
● Gıda işletmelerinde tedarikten sunuma kadar her aşamada hijyen standartları eksiksiz uygulanmalıdır.
Salmonella enfeksiyonları, özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıflamış bireyler için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bu grupların, hijyen kurallarına ekstra özen göstermesi büyük önem taşıyor. Ellerini düzenli olarak yıkamak ve gıda güvenliği kurallarına sıkı sıkıya uymak, bu kişiler için hayati önem taşıyor.
Gıda güvenliği konusunda bireysel ve kurumsal önlemler alındığında, Salmonella enfeksiyonlarının önüne geçmek mümkün. Hem evde hem de dışarıda dikkatli olmak, sağlığımızı korumanın en etkili yolu olarak öne çıkıyor.
Fatma TECİRLİ
