Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, çevre kirliliğini azaltmak ve döngüsel ekonomiye katkı sağlamak amacıyla önemli bir projeyi hayata geçiriyor. Türkiye, 2025 yılı itibarıyla tüm il ve ilçelerde Depozito İade Makinesi (DIM) sistemini kurmayı hedefliyor. Bu kapsamda ilk adım, Sakarya ilinde pilot uygulamayla başlayacak. TOBB’da düzenlenen “Depozito Saha Yönetim Sistemi’nin Kurulması ve İşletilmesine İlişkin İşbirliği Protokolü” imza töreninde konuşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Türkiye’nin her yıl yaklaşık 30-35 milyon ton katı atık ürettiğine dikkat çekerek, bu atıkların %20-25’inin içecek ambalajlarından oluştuğunu belirtti. Bakan Kurum, “Bu proje ile ambalajların çevre kirliliğine neden olmasını önleyeceğiz ve bunları ham madde olarak ekonomiye kazandıracağız,” dedi.
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ VE HEDEFLER
Protokol kapsamında, depozito iade noktalarında toplanan plastik, cam ve alüminyum ambalajlar tek bir sistem altında yönetilecek. Vatandaşlar, depozito iade makinelerine ambalajları bıraktıklarında, her bir ambalaj için teşvik ödemesi alacak. Ulusal düzeyde uygulama başladığında ise depozito tutarları, vatandaşların e-cüzdan hesaplarına iade edilecek. Bakan Kurum, projenin ekonomiye katkılarına da değinerek şunları söyledi: “Bu sistemle hem ham madde temininde dışa bağımlılığımız azalacak hem de geri dönüşüm sayesinde uluslararası ticarette daha rekabetçi hale geleceğiz. Ayrıca, 2053 Net Sıfır Emisyon hedeflerimize ulaşmamızda bu proje önemli bir ivme sağlayacak.” SAKARYA’DAN TÜM TÜRKİYE’YE YAYILACAK Depozito Saha Yönetim Sistemi’nin (DSYS) pilot uygulamasının Sakarya’dan başlayacağını ifade eden Bakan Kurum, 2025 yılı sonuna kadar Türkiye’nin her il ve ilçesinde gerekli altyapının kurulmuş olacağını açıkladı. Sistemle her yıl 25 milyardan fazla şişenin geri kazanılması hedefleniyor.
İŞ BİRLİĞİ VE KURUMSAL YAPI
Türkiye Çevre Ajansı, TOBB ve TESK ortaklığında kurulacak yeni şirketle saha operasyonlarının etkin bir şekilde yürütülmesi sağlanacak. Protokolle, ambalajların toplanması, taşınması ve geri dönüşümü süreçleri, Avrupa standartlarına uygun şekilde tek bir çatı altında yönetilecek. Türkiye Çevre Ajansı Başkanı Ferhat Pirinççi, depozito sisteminin, Emine Erdoğan’ın himayesinde yürütülen Sıfır Atık Hareketi’nin en önemli destekçilerinden biri olacağını belirterek, “Bu sistemle kaynaklarımızı koruyacak, en az maliyetle en yüksek verimi elde edeceğiz,” dedi. Depozito İade Sistemi’nin çevreye olduğu kadar ekonomiye de büyük katkılar sağlaması bekleniyor. Proje ile sokaklardan, plajlardan ve parklardan toplanacak ambalajlar artık çevre kirliliğine neden olmaktan çıkıp değerli birer hammaddeye dönüşecek. Türkiye, bu sistem sayesinde hem döngüsel ekonomide lider ülkelerden biri olmayı hem de gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmayı hedefliyor.
Fatma TECİRLİ
