Prof. Geoffrey Hinton, Toronto Üniversitesi’nde, makinelerin insan beynine benzer şekilde öğrenmesini sağlayan yapay sinir ağları geliştirdi. Derin öğrenme ve yapay sinir ağları üzerine yaptığı araştırmalarla, yapay zekanın bugünkü gelişiminde kritik bir rol oynadı.
2024 Nobel Fizik Ödülü’nü paylaşan diğer bilim insanı, Princeton Üniversitesi’nden Prof. John Hopfield, 1982’de yayımladığı makalesiyle yapay sinir ağlarının beynin bilgi depolama ve hafızayı geri çağırma süreçlerini modellemesine olanak tanıdı. Geliştirdiği bu modele “Hopfield Ağı” adı verildi ve bu model, yapay zekanın temel taşlarından biri oldu.
Prof. John Hopfield, yoğun madde fiziği, istatistiksel fizik ve biyofizik gibi çok disiplinli alanlarda yaptığı çalışmalarla da birçok önemli fizik ödülüne layık görüldü.
‘YAPAY ZEKÂNIN GELİŞİMİNDEN ENDİŞELİYİM’
2024 Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan bilim insanları Prof. John Hopfield ve Prof. Geoffrey Hinton, yapay zekânın hızla gelişmesinin potansiyel tehlikelerinden duydukları endişeyi dile getirdi. Özellikle Prof. Geoffrey Hinton, yapay zekânın insan türüne karşı tehlikeli olabileceği düşüncesiyle 2023 yılında Google’daki görevinden istifa etmişti. BBC’ye verdiği röportajda, “Artık tehlikeli neler olabileceği konusunda konuşabilirim” diyerek, bu tehlikelerin kendisi için “çok korkutucu” olduğunu ifade etti.
Prof. John Hopfield de Hinton gibi yapay zekânın son dönemdeki gelişmelerinden duyduğu rahatsızlığı belirtti ve “Bir fizikçi olarak, kontrolümde olmayan bir şey beni çok rahatsız ediyor” diyerek endişesini vurguladı.
İki bilim insanının bu konudaki kaygıları, yapay zekâ alanındaki hızlı ilerlemenin getirdiği etik ve güvenlik tartışmalarını daha da derinleştiriyor.
NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ’NÜN YAPAY ZEKAYA VERİLMESİNE TEPKİ: “ÇOK ABSÜRT!”
2024 Nobel Ödülleri çerçevesinde kimya ve fizik dallarının ödüllerinin yapay zekaya verilmesi, Nobel Komitesi’nin üzerine yoğun bir ilgi çekti. Bilim camiasından birçok kişi, vücudumuzdaki moleküllerin ve proteinlerin bağlanma şekilleriyle ilgili son yapay zeka keşiflerini kimya alanıyla ilişkilendirerek, Nobel Kimya Ödülü’nün yapay zekaya verilmesini haklı buldu.
Ancak, Nobel Fizik Ödülü’nün yapay zekaya verilmesi, bilim camiasında sert eleştirilere yol açtı. Yapılan çalışmaların fizik alanına girmediği ifade edilerek, bu durum için “çok absürt” ifadeleri kullanıldı. Bilim insanları, Nobel Fizik Ödülü’nün, fiziksel prensipler ve deneysel araştırmalar temelinde verilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu kararın yanlış olduğunu savundu.
Nobel Komitesi, Nobel Fizik Ödülü’nün Prof. Geoffrey Hinton ve Prof. John Hopfield’a verilmesine dair, web sitesinde detaylı açıklamaya yer verdi. Nobel Komitesi, web sitesinde:
“Bu yılın iki Nobel Fizik Ödülü sahibi, günümüzün güçlü makine öğreniminin temelini oluşturan yöntemleri geliştirmek için fizik araçlarını kullandı. John Hopfield, verilerdeki görüntüleri ve diğer desen türlerini depolayabilen ve yeniden oluşturabilen bir ilişkisel bellek yarattı. Geoffrey Hinton, verilerdeki özellikleri otonom olarak bulabilen ve böylece resimlerdeki belirli öğeleri tanımlama gibi görevleri gerçekleştirebilen bir yöntem icat etti.” ifadelerinde bulundu.
Ferhat İVRENDİ
