İrlanda’nın Limerick Üniversitesi’nden bilim insanları, günlük yaşamda fark etmediğimiz ama vücudumuzun ürettiği atık ısının, çevre dostu bir şekilde enerjiye dönüştürülmesinin yolunu keşfetti. Bu yeni teknoloji, hem bireysel hem de endüstriyel alanda enerji verimliliğini artırma potansiyeline sahip.
VÜCUT ISISINDAN ENERJİ ÜRETMEK: POTANSİYEL DEVRİM
Vücudumuz, her gün fark etmesek de önemli miktarda ısı üretiyor. Bir insanın her bir metrekare vücut yüzeyi saatte yaklaşık 19 kibrit kadar enerji açığa çıkarabiliyor. Ancak bu enerji büyük ölçüde atmosferde kayboluyor ve kullanılabilir hale gelmiyor. Limerick Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu atık ısıyı enerjiye dönüştürme fikrini gerçeğe dönüştürmeyi başardı.
Araştırmanın nihai hedefi, vücut ısısını toplayıp kullanılabilir enerjiye dönüştürebilecek bir cihaz geliştirmek. Bu cihaz, örneğin akıllı saatler, fitness takip cihazları veya GPS gibi giyilebilir teknolojilere sürekli enerji sağlamak için kullanılabilecek. Böylece, bu tür cihazlar daha uzun süre çalışabilecek veya sürekli enerjiyle donatılacak.
TERMOELEKTRİK ETKİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ
Termoelektrik etki, sıcaklık farkı oluştuğunda elektriksel bir potansiyelin ortaya çıkmasını sağlayan bir fenomen. Ancak geleneksel termoelektrik malzemeler genellikle çevreye zararlı olan kadmiyum, kurşun veya cıva gibi maddeler içeriyor. Bu yüzden araştırmacılar, çevre dostu bir alternatif arayışına girdi.
İrlandalı bilim insanları, ağaçtan elde edilen lignin bazlı membranlar kullanarak hem güvenli hem de çevre dostu termoelektrik malzemeler geliştirdiler. Lignin, özellikle kağıt endüstrisinde bir yan ürün olarak elde edilen doğal bir bileşiktir. Bu malzemelerin tuz çözeltisiyle ıslatılması, 200°C’nin altındaki düşük sıcaklıklarda bile atık ısıyı elektrik enerjisine dönüştürebiliyor.
SÜPERKAPASİTÖRLER İLE VERİMLİ ENERJİ DEPOLAMA
Atık ısının enerjiye dönüştürülmesi kadar, bu enerjinin verimli bir şekilde depolanması da büyük önem taşıyor. Bu noktada, süperkapasitörler devreye giriyor. Süperkapasitörler, enerjiyi hızlıca depolayabilen ve boşaltabilen cihazlar olarak dikkat çekiyor. Ancak çoğu süperkapasitör, fosil yakıtlardan elde edilen karbon malzemelerine dayanıyor ve bu da çevre için sürdürülebilir olmayan bir durum oluşturuyor.
Limerick Üniversitesi’ndeki ekip, lignin bazlı gözenekli karbon yapıları kullanarak çevre dostu süperkapasitörler geliştirdi. Bu süperkapasitörler, atık ısıdan elde edilen enerjiyi verimli bir şekilde depolayarak, hem enerji tüketimini optimize etmeyi hem de çevresel etkileri azaltmayı hedefliyor.
Bu yeni teknolojinin, sanayideki atık ısının enerjilere dönüştürülmesinin yanı sıra, tüketici elektroniği ve elektrikli araçlar gibi birçok alanda da büyük bir potansiyele sahip olduğu ifade ediliyor. Özellikle sanayilerdeki atık ısının büyük bir kısmı şu anda atmosferde kayboluyor. Ancak bu teknolojinin uygulanmasıyla, bu ısı enerjiye dönüştürülerek hem çevreyi koruyacak hem de enerji verimliliğini artıracak.
Araştırmacılar, bu çevre dostu termoelektrik malzemelerin ve süperkapasitörlerin gelecekte hem ticari ürünler hem de endüstriyel uygulamalar için devrim niteliğinde bir çözüm sunabileceğini belirtiyorlar.
Fatma TECİRLİ
