Washington Üniversitesi’nden Michael Frachetti liderliğindeki araştırmacılar, Özbekistan’ın dağlarında yer alan Tashbulak ve Tugunbulak adlı Ortaçağ şehirlerinin detaylı haritalarını, İHA tabanlı lidar taramalarıyla çıkardı. Bu yenilikçi teknoloji sayesinde, 2.000 metre yükseklikteki şehirlerin meydanları, surları, yolları ve yaşam alanları ortaya çıkarıldı. İpek Yolu’nun stratejik noktalarından biri olarak düşünülen bu şehirler, dönemin dağlarda gelişen ticaret merkezlerinin izlerini taşıyor.
Tugunbulak, 120 hektarlık genişliğiyle Ortaçağ’da dönemin en büyük şehirlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Araştırma ekibinin başındaki Michael Frachetti, bu şehirlerin İpek Yolu üzerinde önemli etkileşim merkezleri olduğuna değinerek, “Bu merkezler, hayvanlar, değerli madenler ve çeşitli kaynaklarla yapılan ticaretin can damarıydı.” ifadelerini kullandı. Tugunbulak ve Tashbulak gibi şehirler, ticaretin yanı sıra kültürel alışverişin de yoğunlaştığı kilit noktalar olarak öne çıkıyor.
Tugunbulak’taki ilk kazılar, üç metre kalınlığındaki toprak duvarlarla çevrili bir yapının, dönemin yerel demir ustalarının çelik üretimi yaptığı bir fabrika olduğunu düşündürüyor. Bu yapı, Orta Asya’nın İpek Yolu üzerindeki stratejik ve endüstriyel rolüne ışık tutuyor. Araştırmacılar, bu buluşun bölgenin tarihine dair önemli ipuçları sunduğunu ve gelecekte yapılacak çalışmalarla Orta Asya’nın İpek Yolu üzerindeki yerini daha derinlemesine aydınlatabileceğini öngörüyor.
T. Duygu Saçar
