Uzmanlar en az üç tip narsistik davranış olduğunu söylüyorlar. Narsist, son dönemlerde genellikle zor ya da dik başlı olarak algılanan insanlara yöneltilen bir hakaret olarak kullanılıyor. Hepimiz zaman zaman bazı narsisistik özellikler gösterebiliriz. Doktorlar tarafından bu terim, spesifik ve teşhis edilebilir bir kişilik bozukluğu tipini tanımlamak için kullanılıyor.
37 binden fazla kişinin verilerini kullanan araştırma, narsistlerin anlamsız kibir duyguları azalsa da, tamamen bu duygudan kurtulamadıklarını gösteriyor. Araştırmacılar, çocukken akranlarına göre daha narsist olanların yetişkinlik dönemlerinde de benzer yatkınlıkta olduklarını buldu. Araştırmacılar davranış özelliklerine göre üç tip narsisti incelediler:
Fail narsistler: Kendilerini başkalarından büyük veya üstün hisseden ve hayranlık isteyen kişiler
Düşman narsistler: Başkalarını rakip olarak gören, istismarcı ve empatiden yoksun olanlar
Nevrotik narsistler: Utanmaya eğilimli, güvensiz ve eleştiriye karşı aşırı duyarlı olanlar.
Bilim insanları araştırma için bu kişilik ölçümlerinin zaman içinde nasıl değiştiğini anketlerle incelediler ve genel olarak narsisizm puanlarının yaşla birlikte düştüğünü buldular.
Araştırmacılar, yaşla birlikte narsisizm puanlarının genellikle düştüğünü ancak bu değişikliklerin hafif ve kademeli olduğunu belirtiyorlar. Araştırmanın başındaki Dr. Ulrich Orth’a göre, bazı narsistlerin davranışlarının kısa vadede faydalı olabileceği ancak uzun vadede çatışmalara yol açabileceği ifade ediliyor.
Psikolog Dr. Sarah Davies’e göre, narsisizm teriminin sosyal medya etkisiyle geniş bir şekilde kullanıldığı ancak klinik anlamının dikkatle ele alınması gerektiği vurgulanıyor. Davies, bir narsisti tanımlarken davranışların spesifik olarak adlandırılmasının daha faydalı olduğunu belirtiyor.
Dr Davies’e göre, bir narsistle ilişki içinde olabileceğinize dair bazı işaretler var:
Sürekli dram: Narsist kendisine ihtiyaç duyulmasına ihtiyaç duyar; kaos ve çatışma arar.
Samimiyetle özür dilemez: Hiçbir zaman kendi davranışlarının tam sorumluluğunu üstlenmez.
Karşısındakini suçlama: Kendi bencil çıkarları için başkalarını manipüle eder ve sömürürler.
Londra’daki Deancross Kişilik Bozukluğu Servisi’nde danışman psikiyatrist Dr Tennyson Lee, araştırmanın iyi yürütüldüğünü ve bulgularının faydalı olduğunu belirtti. Dr Lee, “İyi haber, narsisizmin genellikle yaşla birlikte azalması. Kötü haberse bu azalmanın çok belirgin olmaması” dedi ve ekledi: “Narsisizmin belirli bir yaşta birdenbire iyileşmesini beklemeyin; Bu inanış, uzun süredir acı çeken ve eşinin yakında iyileşmesini bekleyenler için sorun yaratabilir.” şeklinde ifade etti.
Elif Yıldırım
