Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye’nin doğal miraslarından olan anıt ağaçların korunması ve tanıtımı amacıyla kapsamlı bir projeyi hayata geçirdi. Bakanlık, bu amaçla özel bir internet sitesi kurarak, Türkiye genelindeki tescilli anıt ağaçların detaylı bilgilerini ve korunma statülerini halka sunmayı hedefliyor. “anitagaclar.gov.tr” adresinden erişilebilen bu yeni platformda, Türkiye’nin dört bir yanından seçilmiş 883 anıt ağaca dair bilgiler yer alıyor.
Yeni kurulan web sitesinde, Türkiye’nin tescilli 10 binden fazla anıt ağacından 883’ü hakkında ayrıntılı bilgiler bulunuyor. Site, ağaçların yaşlarını, boylarını, gövde çaplarını, tepe çaplarını ve diğer fiziksel özelliklerini kullanıcılarla paylaşıyor. Ayrıca, her ağacın tarihçesi ve bölgesel kültürdeki yeri de anlatılıyor. Bu bilgilerle, ziyaretçilere anıt ağaçların sadece doğa açısından değil, kültürel ve tarihsel açıdan da ne kadar değerli olduğunu göstermek amaçlanıyor.
TÜRKİYE’NİN EN YAŞLI AĞAÇLARI
Siteye göre, Türkiye’nin en yaşlı ağacı, Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde bulunan ve 4 bin 119 yaşında olduğu hesaplanan porsuk ağacı olarak biliniyor. Tepe çapı 9,5 metre, gövde çapı 245 santimetre ve boyu 23 metre olan bu porsuk ağacı, Tunç Çağı’na tarihleniyor ve dünyanın en yaşlı beş ağacı arasında yer alıyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından yapılan incelemeler, ağacın sağlıklı olduğunu ve insanlar tarafından zarar verilmediği sürece en az 4 bin yıl daha yaşayabileceğini gösteriyor.
Proje kapsamında, 2 bin yaşını aşmış dört ağaç da dikkat çekiyor. Antalya’nın Kumluca ilçesinde 2 bin 331 yaşındaki sedir ambar katranı, Türkiye’nin en yaşlı ikinci ağacı olarak öne çıkıyor. Kahramanmaraş’taki 2 bin 284 yaşındaki doğu çınarı, Türkiye’nin üçüncü en yaşlı ağacı olarak biliniyor. Ayrıca, Konya Taşkent’te 2001 yaşındaki kokulu ardıç ve Hatay Samandağ’da 2001 yaşındaki doğu çınarı da bu listeye dahil.
EN YÜKSEK VE EN GENİŞ GÖVDELİ AĞAÇLAR
Türkiye’deki anıt ağaçların en yükseği, Gümüşhane Torul ilçesinde yer alan 405 yaşındaki Göknar ağacı. Bu ağaç, 55 metre yüksekliğiyle en uzun anıt ağaç unvanına sahip. Ayrıca, Adıyaman Merkez ve Gölbaşı’ndaki 430 ve 555 yaşlarındaki doğu çınarları, Amasya Merkez’deki 535 yaşındaki doğu çınarı ve Kütahya Simav’daki 905 yaşındaki doğu çınarı da 40 metre yüksekliğe sahip.
En geniş gövdeye sahip ağaç ise Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde bulunan 805 yaşındaki doğu çınarı. Bu ağacın gövde çapı 880 santimetre. Diğer geniş gövdeye sahip ağaçlar arasında, Adıyaman Gölbaşı’ndaki 430 yaşındaki doğu çınarı 860 santimetre çapıyla ikinci sırada yer alıyor. Kahramanmaraş Onikişubat’taki 2 bin 284 yaşındaki doğu çınarı 760 santimetre gövde çapıyla üçüncü sırada bulunuyor. Hatay Samandağ’daki 2005 yaşındaki doğu çınarı ise 750 santimetre çapıyla dördüncü sırada yer alıyor. Aksaray Merkez’deki 505 yaşındaki kasnak meşesi ise 608 santimetre çapıyla beşinci sırada bulunuyor.
Bu proje ile anıt ağaçların korunmasının önemi vurgulanıyor. Anıt ağaçlar, uzun ömürleri ve büyüklükleri ile sadece doğanın değil, aynı zamanda kültürel mirasın da bir parçasıdır. Bakanlık, anıt ağaçların korunmasının, gençler arasında doğa sevgisini ve çevre bilincini artıracağını, ayrıca toplumun soya bağlılık duygularını güçlendireceğini belirtiyor. Proje kapsamında, bu muazzam doğal mirasın gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarılması için gerekli tüm önlemler alınacak.
Türkiye’nin bu kadim ağaçlarını koruma altına almayı ve tanıtmayı amaçlayan bu kapsamlı proje, hem doğal hem de kültürel mirası yaşatmak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Anıt ağaçlar hakkında daha fazla bilgi ve detaylı veriler, “anitagaclar.gov.tr” web sitesinde erişime sunulmuş durumda.
Fatma Tecirli
