Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı bilim insanları, Mars’ta olası kolonilerin sürdürülebilirliğine katkı sağlayabilecek süper dirençli bir çöl yosunu türü keşfetti. Syntrichia Caninervis adı verilen bu yosun, aşırı kuruluk, düşük sıcaklık ve radyasyona karşı olağanüstü dayanıklılık gösteriyor. The Innovation dergisinde yayımlanan araştırma makalesine göre, yosun, Mars’taki zorlu koşullara maruz kaldığında bile hayatta kalabiliyor. Araştırmacılar, bu yosunun oksijen üretimi, karbon birikimi ve toprak verimliliğine katkıda bulunarak Mars’ta ekosistem kurulmasına ve sürdürülmesine yardımcı olabileceğini belirtiyorlar. Makalede, yosunun diğer yüksek bitkiler ve hayvanlar için gerekli atmosferik, jeolojik ve ekolojik süreçleri yönlendirme potansiyeline sahip olduğu ve uzun vadeli insan yerleşimine elverişli yeni yaşanabilir ortamların yaratılmasını kolaylaştırabileceği vurgulanıyor.
Bilim insanları, yosunun hücresel su içeriğinin yüzde 98’ini kaybettikten sonra bile, hidratlandıktan sonra saniyeler içinde fotosentetik ve fizyolojik aktivitelerini geri kazanabildiğini tespit etti. Syntrichia Caninervis, bozulmadığında ultra düşük sıcaklıklara da dayanabiliyor ve eksi 80 santigrat derecede bir dondurucuda beş yıl veya sıvı nitrojen içinde bir ay saklandıktan sonra yenilenebiliyor. Bu dayanıklı bitki, Sincan, Tibet, Kaliforniya çölleri, Orta Doğu ve kutup bölgelerinde bulunuyor.
Uzayda daha büyük bir ayak izi bırakma yarışı, Çin ve ABD’yi son yıllarda keşif planları yapmaya teşvik etti. Çin, gelecek yıl Dünya’ya yakın asteroid sondası Tianwen-2’yi ve 2030 civarında Mars’tan örnekler getirmek üzere Tianwen-3’ü fırlatmayı planlıyor. Ayrıca, Çin geçen ay Ay’ın uzak tarafından örnekler aldı. Amerika Birleşik Devletleri’nde ise NASA, Mars için 20 yıllık bir plan hazırlayarak kızıl gezegenin insanlar için yaşanabilir olup olmadığına yanıt arıyor.
Bu yeni keşif, Mars’ta uzun vadeli insan kolonilerinin kurulması ve sürdürülmesi yolunda önemli bir adım olarak görülüyor. Syntrichia Caninervis, Mars’ın zorlu ortamında bile hayatta kalabilme yeteneğiyle, bu tür misyonların başarısına katkı sağlayabilir.
Fatma Tecirli
