2022 Nobel Fizik Ödülünü kuantum bilgi bilimi ile ilgili çalışmalarıyla Alain Aspect, John F. Clauser ve Anton Zeilinger kazandı.
Nobel ödülünün kazananları İsveç’in başkenti Stockholm’deki İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında açıklandı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Başkanı Hans Ellegren, Nobel Fizik Komitesi üyeleri Eva Olsson ve Thors Hans Hansson katıldığı toplantıda, 2022 Nobel Fizik Ödülü’nü kuantum bilgi bilimi ile ilgili çalışmaları kapsamında Fransız Alain Aspect, ABD’li John F. Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger kazandı.
ALAIN ASPECT KİMDİR?
Fransız fizikçi Alain Aspect 15 Haziran 1947 Agen’de doğdu. Kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı. Aspect, Amerikalı John Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte “dolaşık fotonlarla yapılan deneyler, Bell eşitsizliklerinin ihlalini tespit ettiği ve kuantum bilgi bilimine öncülük etmelerinden” dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.
JOHN CLAUSER KİMDİR?
1 Aralık 1942 yılında Pasadena, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri’nde doğan John Francis Clauser, 1964’te California Teknoloji Enstitüsü’nde fizik bölümünü bitirmiştir. 1966’da master, 1969’da da Columbia Üniversitesi’nde doktora yapmıştır. 2010’da Alain Aspect ve Anton Zeilinger ile birlikte Wolf Fizik Ödülünü kazanan isim, CHSH-Bell teoremi tahminlerinin ilk deneysel testini gerçekleştirdi. Bu dünyanın kuantum dolanıklık ve Bell eşitsizliklerinin ihlalini gösteren ilk deneysel gözlemiydi.
ANTON ZEİLİNGER KİMDİR?
Anton Zeilinger 20 Mayıs 1945’te doğdu. 2022’de Nobel Fizik Ödülü’nü alan ve 2008’de Fizik Enstitüsü’nün (İngiltere) Açılış Isaac Newton Madalyasını “öncülüğü” için alan Avusturyalı bir kuantum fizikçisidir. Hızla gelişen kuantum bilgi alanının temel taşı haline gelen kuantum fiziğinin temellerine kavramsal ve deneysel katkılar”. Zeilinger, Viyana Üniversitesi’nde fizik profesörü ve Avusturya Bilimler Akademisi’nde Kuantum Optiği ve Kuantum Bilgisi IQOQI Enstitüsü’nde Kıdemli Bilim Adamıdır. Araştırmalarının çoğu, kuantum dolaşıklığın temel yönleri ve uygulamalarıyla ilgilidir. 2022’de Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.
Kazananların açıklanmasının ardından konuşan Olsson, “Kuantum bilgi bilimi canlı ve hızla gelişen bir alan. Güvenli bilgi aktarımı, kuantum hesaplama ve algılama teknolojisi gibi alanlarda geniş ve potansiyel etkileri var.” ifadelerini kullandı.
Burak KARAYTU
